Translate

શનિવાર, 5 નવેમ્બર, 2022

એક યાદગાર દિવસ

     કેટલાં વર્ષોથી એક ઈચ્છા હતી કે ખુલ્લા ખેતરો વચ્ચે દોડવું છે! પપ્પાને કારણે એ ઈચ્છા ગઈ કાલે પૂરી થઈ. એમને સેન્દ્રિય ખાતરની એક જાહેરાતનું શૂટિંગ આવ્યું અને હું પણ તેમની સાથે જોડાયો. ગુજરાતમાં ગાંધીનગરથી આગળ થોડે દૂર એક ગામ. તેમાં વિશાળ ખેતરમાં શૂટિંગ હતું. ખેતરો વચ્ચે બે મોટાં બંગલા. ચૌધરીઓનો બે ભાઈનો પરિવાર એમાં રહે. બે બંગલા વચ્ચે લીલાછમ ખેતરો. બંગલાની આજુબાજુ પણ ખુલ્લા ખેતરો. મારું કામ પણ ચાલુ હતું - દૂરથી ફોન દ્વારા જોડાઈને. એટલે દિવસનો મોટો ભાગ બંગલાના ઓરડામાં બેસીને કામ કરતાં કરતાં પસાર કર્યો. પણ વચ્ચે વચ્ચે બહાર આવી શૂટિંગ અલપ ઝલપ જોઈ લેતો. પપ્પા મોજમાં હતાં. ધોતિયું, ઝભ્ભો, બંડી, માથે સાફો, મોટી મેકઅપની મૂછો અને પૂરા ગેટ અપ માં તેઓ રંગમાં આવી ગયા હતા અને જાણે તેમનું સંપૂર્ણ રૂપાંતરણ બીજી કોઈ વ્યક્તિ માં થઈ ગયું હતું - ગોપાલ કાકાના એક સમૃદ્ધ વયસ્ક ખેડૂતના પાત્રમાં. તેઓ ખરા અર્થમાં રંગમાં આવી ગયા હતા. બહાર ભારે તડકો અને ગરમી પણ તેમને આકરા તો લાગતા જ હશે, પણ તેમને સહ્ય લાગી રહ્યા હતાં. ઘણાં દિવસો બાદ તેઓ પોતાનું મનપસંદ એવું કામ કરી રહ્યા હતા. મને પણ એ જોઈ સંતોષ અને આનંદ થઈ રહ્યો હતો. કેટકેટલા લોકોને મળવાનું થયું, કેટલે વખતે! પપ્પાને મેકઅપ કરનાર અનુભવી મેકઅપ આર્ટિસ્ટ પહેલી વાર એક મહિલા હતા. પપ્પા ના જણાવ્યા મુજબ અત્યાર સુધી તેમણે માત્ર પુરુષોને જ મોટે ભાગે આ વ્યવસાયમાં જોયા છે, પણ ધનલક્ષ્મી નામના મળતાવડા મહિલા મેકઅપ-વુમનને મળી તેમની સાથે વાતો કરી આનંદ આવ્યો. અમે બધાંએ લંચ સાથે બેસી ને લીધું અને ત્યાં અલકમલકની વાતો કરી. બીજા એક મળવા જેવા વ્યક્તિને મળવાનું થયું - રાકેશ પૂજારાને. તેમના વિશે તો આખો એક સ્વતંત્ર બ્લોગ લેખ લખી શકાય એટલું બધું જાણવા લાયક અને પ્રેરણાત્મક વ્યક્તિત્વ છે તેમનું. ઘણી બધી વાતો થઈ આ કલાકાર સાથે, જેમણે ગુજરાતી હોવા છતાં, ગુજરાતી ભાષા કરતા વધુ ફિલ્મો, વિલન તરીકે ભોજપુરી ભાષામાં કરી છે! હાલ તેઓ ફિલ્મોના સેન્સર બોર્ડમાં પણ નિયુક્ત થયા છે જે આપણાં ગુજરાતીઓ માટે અને ગુજરાત રાજ્ય માટે ગર્વ લેવા જેવી વાત છે. લંચ પછી થોડી વાર બહાર ખેતરમાં લટાર મારવા નીકળ્યો, જ્યાં એક નોળિયો દૂર થી જોવા મળ્યો. હું બહાર જાઉં, ત્યારે મારી નજર સતત આવા નિતનવા અને ઓછા દેખાતા જીવોને શોધતી હોય! મોરના ટહુકાના અવાજ તો સતત સંભળાતા હતાં, પણ એ ક્યાંય નજીકમાં દેખાતા નહોતા. એ ઈચ્છા સાંજે પૂરી થવાની હતી!ખેતરમાં થોડે દૂર વચ્ચે એક પમ્પ જોયો જેમાંથી પાણીનો નાનો ધોધ પડી રહ્યો હતો. એવી વ્યવસ્થા હતી કે દૂર આવેલ એક બોર માંથી આ પમ્પમાં પાણી આવે અને તે આસપાસના બધાં ખેતરમાં પહોંચી રહે. બહારની ગરમી જાણે પાણીની એ ધારાને જોઈ ઓછી થઈ! ખળખળ કરતું, સ્વચ્છ પારદર્શક પાણી નાની નાની નહેરોમાં વહી દૂર દૂર જઈ આખા ખેતરમાં ફરી વળતું હતું. સામે એક વિશાળ વૃક્ષ જોઈ ખૂબ સારું લાગ્યું. થડ જાડું અને નાનું પણ એ વૃક્ષની ઘટા... અહાહા!

    બપોરે ગરમી હોવાથી વધુ વાર બહાર ના રહેતા ફરી બંગલામાં ઓરડામાં આવી કામ કર્યું અને બંગલાના માલકણ જેઠાણી - દેરાણીની વયસ્ક મહિલાઓની બેલડી સાથે વાતચીત કરી.

     સાંજે થોડી ઠંડક થઈ એટલે હું ફરી બહાર આવ્યો અને ખેતરમાં શૂટિંગ માટે વચ્ચે મૂકેલા ટ્રેકટર પર બેસી મેં થોડા ફોટા પડાવ્યા અને પછી ખેતરમાં થોડે વધુ અંદર, દૂર જવા પ્રયાણ કર્યું. ત્યારે જ ચાર-પાંચ યુવાનો કેમેરા મૂકવાનું ત્રણ પગ વાળું સ્ટેન્ડ, ખાટલો અને શૂટિંગ ની અન્ય સામગ્રી લઈ ખેતર વચ્ચે થઈ એક નવા લોકેશન તરફ જઈ રહ્યા હતા અને મારી આગળ હતા. તેમણે બૂમ પાડી મને આગળ ન આવવા સૂચવ્યું, કારણ તેમને માર્ગમાં એક સાપ નજરે ચડયો હતો! હું તો સાપ નું નામ સાંભળી રોમાંચિત થઈ ગયો અને એ ભાગી જાય એ પહેલાં તેની ઝાંખી મેળવવા રીતસર ત્યાં તરફ દોડ્યો! પણ સાપ ભાઈ તો બરાબર આરામ ના મૂડમાં હતાં. તેમના શરીરનો ઘાટ્ટો કાળો ભીંગડાયુક્ત ભાગ દ્રશ્યમાન થતો હતો. શ્વાસ-ઉચ્છવાસ લેતી વખતે જેમ ઊંચું નીચું થાય તેમ તેનું શરીર પ્રસરણ - સંકોચન પામતું જોવા મળ્યું. તેનું મોઢું કે પૂંછડી દેખાતા નહોતા. માત્ર શરીરનો વચ્ચેનો ભાગ દેખાઈ રહ્યો હતો. તેની લંબાઈ પણ કળવી મુશ્કેલ જણાઈ રહી હતી, પણ તેના શરીરની જાડાઈ પરથી લાગતું હતું કે તે યુવાન સાપ હોવો જોઈએ. થોડી વાર નિરીક્ષણ કર્યા બાદ મેં શૂટિંગની ટ્રાઇપોડ સ્ટેન્ડના ત્રણમાંથી એક પગ વડે સાપને સલામત અંતરેથી ઉંચો કર્યો, તેને વાગે નહીં એનું ધ્યાન રાખી. હવે એણે ડાબી બાજુના ખેતરના કાણાં માંથી પોતાનું મોઢું બહાર કાઢ્યું અને તે જમણી તરફ સરકી ગયો, મને અને આસપાસ ઉભેલા પેલા ચાર પાંચ યુવાનોને તેની નાનકડી, સુંદર ફેણના દર્શન કરાવ્યા બાદ! એ દ્રશ્ય અદ્ભુત હતું! એ સુંદર, યુવાન નાગ હતો કે કદાચ નાગણ! આ મારા માટે એક અવિસ્મરણીય અનુભવ બની રહ્યો! તરત મેં તેનો મોબાઈલ માં ક્લીક કરેલો ફોટો ઓળખ માટે મારા વોટ્સ એપ નેચર ગ્રુપ પર મોકલી આપ્યો અને જાણવા મળ્યું કે એ કોબ્રા હતો.

   આ તરફ સાપનો ભય હોવાથી અન્યોને અહીં ના લાવતા, શૂટિંગ માટે થોડે દૂર સામે આવેલા બીજા બંગલાના પ્રાંગણમાં ખાટલો ઢાળી ત્યાં અન્ય સાધન સરંજામ લઈ ગયા. હું પણ ત્યાં ગયો અને સદનસીબે ત્યાં મને આખા દિવસની શ્રેષ્ઠ પળો માણવા મળી! બંગલાની છત પર વિશાળ ધાબું હતું, ત્યાં હું ચઢી ગયો. સાંજ ઢળવામાં હતી. ચારે તરફ ખુલ્લાં ખેતરો, ઉપર વાદળાં ની અનેરી ભાત ધરાવતું સુંદર ભૂરું આકાશ અને દૂર દેખાતા બંગલા પાછળ અને ઝાડોમાં જાણે અસ્ત પામવા જઈ રહેલો સૂર્ય. આ બધાં એ ભેગા મળી મારા મન પર જાદુઈ અસર કરી. એક બાજુએ ખુલ્લાં મેદાન જેવા ભાગમાં મેં ત્રણ તેતર જોયાં. આ પણ ભાગ્યે જ જોવા મળતું દ્રશ્ય હતું. એક તેતર તેની વિશિષ્ટ અદામાં દડબડ દડબડ દોડતું આગળ ભાગ્યું અને કોણ જાણે ક્યાં અલોપ થઈ ગયું! તેને જોવામાં પાછળના બીજા બે તેતર પણ અદ્રશ્ય! ત્યાં જ ભૂખરા રંગના ચાર પાંચ અન્ય પક્ષીઓ સાથે એક ઢેલ દ્રશ્યમાન થઈ. એમને જોયા બાદ ધાબાની બીજી તરફ, નાગ દેખાયો હતો એ તરફ નજર દોડાવી તો દાણા ચરી રહેલાં બે મોર દેખાયાં! શી એમની નજાકત અને શું એમનું સૌંદર્ય! મને એક ગજબની ધરપત નો અનુભવ થઈ રહ્યો હતો આટલું બધું કુદરતી સૌંદર્ય એક સાથે જોઈ, અનુભવતા. એમાં શ્રાવ્ય તત્ત્વ ભેળવવાનું મન થયું અને મોબાઈલ પર મેં મારા મનપસંદ ગીતો એક પછી એક વગાડવા માંડ્યા. સંગીતનો જાદુ ભળ્યો, સુંદર દ્રશ્યો સાથે અને મન એક અજબની શાંતિ નો અનુભવ કરી રહ્યું. સૂર્ય ઢળી જવા છતાં અજવાળું હતું. અંગ્રેજી વી આકારમાં ઉડતા પંખીઓ, આડી હારમાં ઉડતા પંખીઓ અને છૂટા છવાયા એકલ દોકલ પંખીઓ જોઈ મને પણ આકાશમાં ઊડવાની ઈચ્છા થઈ આવી! ચારે તરફ ફરી એ સુંદરતા હું જાણે ધરાઈ ધરાઈ શરીરમાં, મનમાં ભરવા મથી રહ્યો. એમ થતું હતું કે આ અનુભવ રોજ કરવા મળે તો કેટલું સારું! કેટલો નસીબદાર છે એ ચૌધરી પરિવાર જેના આ બે બંગલા હતાં અને જેમને રોજ આ કુદરતી સૌદર્ય વચ્ચે જીવન ગાળવા મળતું હતું! 

આખરે અંધારું ધીમે ધીમે ઉતરી આવ્યું આસપાસ અને મારે ક-મને નીચે ઉતરવું પડયું. પપ્પા પણ ખૂબ ખુશ હતાં આજનો દિવસ તેમની મનગમતી પ્રવૃત્તિ કરી અને હું પણ ખૂબ ખુશ હતો આ એક અતિ યાદગાર દિવસ પરિપૂર્ણતાની લાગણી સાથે પસાર કર્યા બાદ.  

પ્રચાર અને પ્રસાર માધ્યમોની જવાબદારી

 લોકશાહીના ચાર આધારસ્તંભ છે : ન્યાયપાલિકા (Judiciary), કાર્યકારી મંડળ / અધિકારી વર્ગ (Executive), પ્રસારમાધ્યમ (Media) અને સંસદ / વિધાનસભા (Legislature). પ્રસારમાધ્યમ અને પ્રચારમાધ્યમની એક વિશેષ જવાબદારી છે. પત્રકારો વિશ્વભરના સમાચાર નિષ્ઠા પૂર્વક આપણાં સુધી પહોંચાડવાની પવિત્ર ફરજ બજાવે છે. પરંતુ દરેક ક્ષેત્રની જેમ અહીં પણ સ્પર્ધા મોજૂદ છે. સૌથી પહેલાં સમાચાર લોકો સુધી પહોંચાડવાની ઉતાવળમાં ક્યારેક પત્રકારો પોતાની નૈતિક જવાબદારી ભૂલી જાય છે. માત્ર ક્વોટા પૂરો કરવા કે ટાર્ગેટ પહોંચી વળવા સમાચાર સાચા છે કે ખોટા તેની ચકાસણી પણ કર્યા વગર એ લોકો સુધી પહોંચાડી દે છે. આ મુદ્દે આજે થોડી વાત કરવી છે.

  સેલિબ્રિટીઓનું જીવન ઘણી વાર મુશ્કેલ બની જતું હોય છે. તેમની અંગત વાતો પણ લોકો સુધી પહોંચાડવા પત્રકારો ચડસાચડસી કરતાં હોય છે. ઘણી વાર કોઈ સેલિબ્રિટી મુશ્કેલ દોર માંથી પસાર થઈ રહ્યો હોય ત્યારે પણ તેની નાની મોટી, સાચી ખોટી અનેક વાતો પ્રચાર અને પ્રસાર માધ્યમોમાં ચમકતી રહે છે. લોકોને પણ આવી વાતોમાં ખૂબ રસ પડતો હોય છે. કેટલીક વાર તો સેલિબ્રિટી ખુદ પણ લોકોની નજરમાં રહેવા માટે પોતાની વાતો ચગાવતા હોય છે. તો ઘણી વાર પત્રકારો હદ ઓળંગી જતા હોય છે અને કેટલીક વાર  ઔચિત્ય અને માનવતાની તમામ હદ ઓળંગીને માત્ર પોતાના કે પોતાના પ્રકાશન કે સંસ્થાના નામ અને સ્વાર્થ માટે થઈ સાવ વજૂદ વગરના સમાચાર જાહેર કરી દેતા હોય છે.

  પપ્પા છેલ્લાં નવેક મહિનાથી થોડા કપરા સમયમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે ત્યારે અમને સારા - માઠાં એમ બન્ને પ્રકારના અનુભવ થયાં છે. જન્મભૂમિ અખબારની મારી પોતાની કટાર દ્વારા હું તેમની તબિયતના અને હકારાત્મકતાનાં સમાચાર તમારા સૌ સાથે સમયાંતરે પહોંચાડતો રહ્યો છું. અન્ય પણ ઘણાં માધ્યમો દ્વારા ગત વર્ષે તેમની સર્જરી થઈ ત્યારે એ સમાચાર સારી અને સાચી રીતે પ્રકાશિત થયા હતા. કોરોનાના કપરા કાળમાં લોકોને ઉત્સાહ અને હકારાત્મકતા જાળવી રાખતાં પપ્પાના ઘણાં સંદેશાઓ અને તેમની જીવન યાત્રા અને સંઘર્ષની કહાણી પણ એક ગુજરાતી અખબારમાં છપાઈ અને પછી વાઈરલ થઈ.

પણ નવેક મહિના અગાઉ તેમની સર્જરી બાદ તેઓ સામેથી કેટલાક પત્રકારોને ગુજરાત ખાતે મળ્યાં જ્યાં અમે માતાજીના દર્શને ગયા હતા. ત્યારની તેમની તસ્વીરમાં તેઓ થોડાં અશક્ત જણાતાં હતાં એ તસ્વીર પ્રગટ કરી કેટલાકે એવી વાત ઉડાડી કે નટુકાકા એ તારક મહેતા શો છોડી દીધો છે. એ સમયે કેટલાક પાત્રોની સિરિયલમાં અદલાબદલી થઈ હશે અને આ સિરિયલ છેલ્લાં ઘણાં સમયથી ટોપ દસ કે પાંચમાં રહેતી આવી છે એટલે તેને લગતાં કોઈક ને કોઈક સમાચારો પ્રચાર અને પ્રસાર માધ્યમોમાં ચમકતા જ રહે છે. પણ કોઈક પાત્ર તબિયત નાદુરસ્ત હોવાને લીધે સિરિયલમાં દેખાઈ ન રહ્યું હોય એટલે તેના વિશે ગપગોળા ફેંકવાના? પપ્પાની એ તસવીરો ચમકાવી એટલે કેટલાકે એમને ટ્રોલ કરવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો. આ જ તસ્વીરો સાથે એક મરાઠી વેબ પોર્ટલે તો હદ કરી નાખી! તેમણે લખ્યું કે નટુકાકા ને ખાવાના સાં સાં છે અને તેઓ એક જ સમય નું ભોજન પામે છે! તેઓ બેકાર થઈ ગયા છે... એક અંગ્રેજી અખબારમાં છપાયેલ પપ્પાના ઇન્ટરવ્યૂનું અતિ નબળું, બેહુદું અને ખોટું ભાષાંતર આ પોર્ટલે કર્યું હતું. વળી એ લેખનું ટાઇટલ અતિ નકારાત્મક હતું પણ સમાચારની અંદર કંઈક ભળતી જ વાત લખી હતી. એ પત્રકાર કે પોર્ટલ સાથે સંકળાયેલી વ્યક્તિએ ટાઇટલ અને લેખ ના કન્ટેન્ટ ને મેચ કરવા જેટલી તસ્દી પણ લીધી નહોતી. થોડાં સમય બાદ એક અગ્રગણ્ય ગુજરાતી અખબારે પણ આ જ સૂર ધરાવતો અહેવાલ છાપ્યો જેમાં લખ્યું હતું કે ઘનશ્યામ નાયક બેકાર બેઠાં છે અને આર્થિક સંકટ માંથી પસાર થઈ રહ્યા છે. એ વાંચી કેટલાયે લોકોએ ફોન કર્યા. આ ગુજરાતી અખબાર ના પત્રકાર જેણે એ લેખ છાપ્યો એ એકાદ ફોન કરી તથ્ય ચકાસવાની જહેમત ઉઠાવી શક્યા હોત.

   બે સપ્તાહ અગાઉ મેં પપ્પાની હકારાત્મકતા બિરદાવતો એક બ્લોગ લેખ લખ્યો હતો તેના આધારે ફરી પપ્પાની તબિયતને લગતા સમાચાર ચર્ચાએ ચડ્યા અને કેટલાક બેજવાબદાર પત્રકારોએ જૂના કોઇક ઇન્ટરવ્યૂમાં પપ્પાએ કહેલી વાત કે 'તેમની ઈચ્છા તેમનું મૃત્યુ ચહેરા પર મેઇક અપ સાથે થાય' ને તેમની હાલની તબિયત સાથે જોડી એવાં ટાઇટલ સાથે સમાચાર વહેતા કર્યા કે નટુકાકાની અંતિમ ઈચ્છા તેમણે જાહેર કરી છે! આ વાંચી કંઈ કેટલાયે લોકો ના ફોન આવ્યાં છે અને તેનો જવાબ આપતાં આપતાં અમે થાકી ગયાં છીએ.

  અખબારો અને પત્રકારોએ તથ્યોની ચકાસણી કર્યા બાદ જ કોઈ પણ સમાચાર છાપવા જોઈએ. કારણ આજ ના ઇન્ટરનેટ ના યુગમાં કોઈ પણ સમાચાર વાઈરલ થઈ જતાં વાર નથી લાગતી, આવે સમયે પ્રસાર અને પ્રચાર માધ્યમોની જવાબદારી બેવડી થઈ જાય છે.  

ગેસ્ટ બ્લોગ : નાટક પણ સાહિત્યનો પ્રકાર છે

      રંગભૂમિના મૂળ આપણને વેદ ઉપનિષદમાં જોવા મળે છે. સર્જનહાર આ રંગભૂમિનો સૂત્રધાર છે. માનવજાત એની પાત્ર સૃષ્ટિ છે. કલાકાર કાયમ ભીતરની રચના જુએ છે અને બહારની દુનિયાને આત્મસાત કરે છે. અભિનય કરવો એ કલાકાર માટે રંગમંચ ઉપર આપવાની પરીક્ષા છે. આખરે મનુષ્ય જે જીવન જીવે છે, તે પણ એક કલા છે. માટે વિદ્વાનો કહે છે કે જીવન જીવવાની કલા એ શ્રેષ્ઠ કલા છે. 

                    સાહિત્યના વિવિધ પ્રકારોના સર્જક સાથે હું નાટકનો શોખીન જીવ છું. ગુજરાતી નાટકને પણ સાહિત્યનો પ્રકાર ગણું છું. માતૃભાષાના પ્રસાર અને પ્રચાર માટે રંગભૂમિના પ્રદાનની પણ નોંધ લેવી આવશ્યક છે, એવું મારુ દ્રઢપણે માનવું છે. મારા શૈશવકાળથી જ હું નાટકો જોતો આવ્યો છું અને માણતો આવ્યો છું. આપણી આંખ સામે કલાકાર જ્યારે પોતાના મૂળ અસ્તિત્વની કાયાપલટ કરી પોતાને ભાગે આવેલા પાત્રમાં ઓતપ્રોત થઈ અભિનયની કલાને પ્રદર્શિત કરે છે, તેને દાદ આપવી ઘટે.    

                   વર્ષો પહેલાં કવિ શ્રી ઉમાશંકર જોષીએ એકાંકી નાટકોના વિવેચનમાં એવું વિધાન કરેલું કે આપણે ત્યાં જે નાટકો છે, તે ભજવાતા નથી અને ભજવાય છે તે નાટકો નથી. આજના સંદર્ભમાં જોઈએ , તો નબળી સ્ક્રીપ્ટ હોવા છતાં ઉત્તમ દિગદર્શન તથા શ્રેષ્ઠ અભિનયને કારણે નાટક સફળ થાય છે. તો ક્યાંક હૃદયસ્પર્ષી સંવાદો હોવા છતાં ભજવણીમાં કચાશ રહી જવાને લીધે નાટકની ગુણવત્તા જળવાતી નથી. નાટ્યવિદ શ્રી ચંદ્રવદન મહેતાએ કહેલું કે અંધ વ્યક્તિ સવાંદ દ્વારા અને બધિર વ્યક્તિ કલાકારના અભિનય દ્વારા નાટક માણી શકે તો નાટક સફળ થયું ગણાય. 

                     આઈ એન ટી જેવી માતબર સંસ્થા, પ્રવીણ જોષી, કાંતિ મડિયા, ગીરેશ દેસાઈ, અરવિંદ જોષી, ભારત દવે, શૈલેષ દવે, મધુકર રાંદેરિયા દીનકર જાની જેવા દીગજ્જ દિગદર્શકો અને કલાકારોને રંગભૂમિની ઊજળી કક્ષા જોવા મળી હતી. જેમ દરેક ક્ષેત્રમાં પરિવર્તન જોવા મળે છે તેમાં આજની સવેતન રંગભૂમિ પણ બાકાત નથી. વિષય અનુરૂપ મંચ સજ્જા, પ્રકાશનું આયોજન સંગીત તથા આધુનિક ટેકનોલોજીએ પણ રંગભૂમિની કાયાપલટ કરી છે, તે નિર્વિવાદ બાબત છે. 

                      ભૂતકાળમાં અન્ય ભાષાના રૂપાંતરો જોવા મળતા હતા, પણ આજે આપણી ભાષામાં પણ ઉત્તમ નાટ્ય લેખકો છે તે બાબત સહર્ષ ગૌરવ લેવા જીવી છે. આજની યુવા પેઢીને ફિલ્મોનું આકર્ષણ વિશેષ છે, તેમને ગુજરાતી નાટકો જોવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાની તાતી જરૂર છે. માતૃભાષાને બચાવવાનું જે અભિયાન ચાલે છે, તેમાં રંગભૂમિનો પણ ફાળો હોવો આવશ્યક છે. નાટ્ય લેખકો, દિગદર્શકો, કલાકારો તથા પ્રેક્ષકોની સહિયારી જવાબદારી હશે તો શ્રેષ્ઠ નાટકોને શ્રેષ્ઠ પ્રેક્ષકો મળી રહેશે, એમ માનવું અસ્થાને નહી લેખાય. ગુજરાતી રંગમંચ જો સક્રીય હશે, તો ગુજરાતી ભાષા પણ શાશ્વત રહેશે. તેમાં કોઈ શંકા નથી. 

- નીતિન વિ મહેતા