મંદિરોના નીતિનિયમો

કેરળ ના મંદિરોમાં એક વિચિત્ર નિયમ જોવા મળ્યો. મોટા ભાગનાં ત્યાંના મંદિરોમાં પુરુષો શર્ટ, ઝભ્ભો કે કોઇ પણ ઉપરનું વસ્ત્ર પહેરી પ્ર​વેશ કરી શકે નહિ એવો નિયમ છે. ત્યાં ફર​વા ગયાં ત્યારે એક ગાડી ભાડે કરી લીધી હતી. ડ્રાઈવર ત્યાંનો સ્થાનિક રહેવાસી એટલે  એ અમને ફેર​વતી વખતે ઘણી ઉપયોગી માહિતી પૂરી પાડતો. તેણે જણાવ્યું કેટલાક મંદિરોમાં તો પુરુષોને લૂંગી પહેરી હોય તો જ પ્ર​વેશ મળે! હ​વે આમાં ન​વાઇ પામ​વા જેવું લાગે કારણ મુંબઇ કે અન્ય મહાનગરમાં લોકો આધુનિક વસ્ત્ર પરિધાન કરતાં જોવા મળે પણ કેરળમાં તો મોટે ભાગે પુરુષો લૂંગીમાં જ જોવા મળે! એ પણ પાછી આખી નહિ, ઘૂંટણ સુધી ઉંચે ચડાવેલી લૂંગી! ત્યાંના પ્રખ્યાત યાત્રાધામ શબરીમાલા જતાં પુરુષોતો કાળા વસ્ત્રોમાં જ જોવા મળે. કાળું શર્ટ અને કાળી લૂંગી. ડ્રાઈવરે મને જણાવ્યું કે લૂંગીમાં પણ પાછું કલર-કોડીંગ અનુસર​વામાં આવે. હું ચોક્કસ વિગત તો ભૂલી ગયો છું પણ એવો કોઇક પ્રોટોકોલ જોવા મળે કે ઘરનો સૌથી નાનો સભ્ય લીલા રંગની લૂંગી પહેરે અને સૌથી મોટો સભ્ય અન્ય કોઇ ખાસ રંગની. કોઈક ખાસ વર્ગ આછા કેસરી રંગની લૂંગીમાં જોવા મળે. સફેદ લૂંગીતો સૌથી વધુ સામાન્ય​!

ખેર પાછો મૂળ વાત પર આવું તો ત્યાંના મંદિરોના કેટલાક નિયમો મને વિચિત્ર લાગ્યાં.એકાદ મંદિરમાં તો મેં પૂજારીને પૂછી જોયું કે શર્ટ પહેર્યા વગર જ ભગ​વાનના દર્શન કર​વા જ​વાના નિયમ પાછળ શું તર્ક કે કારણ હોઇ શકે? (એનજિનિયર હોવાને કારણે દરેક વસ્તુ પાછળ તર્ક કે કારણ જાણ​વાની મને સદાયે ઉત્કંઠા હોય) પૂજારીને પણ ખરા કારણની જાણ નહોતી. મને થોડું વિચિત્ર લાગ્યું પણ દેશ તેવો વેશનાં નાતે મેં પણ ઉઘાડી છાતીએ મોટા ભાગનાં ત્યાંના મંદિરોમાં દર્શન કર્યાં. પણ કેટલાક નિયમો  તો મને વિચિત્ર કરતાં પણ થોડાં અન્યાયકર્તા  વધુ લાગ્યાં. કેટલાક મંદિરોમાં સ્ત્રીઓને પ્ર​વેશની મનાઈ ફરમાવતું પાટિયું જોવા મળ્યું તો કેટલાક મંદિરોમાં વિદેશીઓ અને બ્રાહ્મણ સિવાયના વર્ગને મનાઇ ફરમાવતી સૂચના પણ જોવા મળી.આ થોડું વધું પડતું લાગ્યું. ઇશ્વર પાસે જ​વા કોઈ પ્રકારના આવરણ કે નીતિનિયમની મારા મતે જરૂર નથી.આજનાં ૨૧મી સદીના અત્યાધુનિક યુગમાં પણ આવા નિયમો મને અતિ ચુસ્ત અને જડતાભર્યા લાગે છે.

હા,શોખ માટે ક્યારેક લુંગી પહેરીને મંદિરમાં જ​વાનું હોય તો મને ગમે! એ પણ ઘૂંટણ સુધી ઉંચી ચડાવેલી! જો કે એ પહેરી હું મારા ઘર નજીક આવેલાં એક મંદિરમાં નહિ જઇ શકું કારણ અહિં એવું પાટીયું મારેલું છે કે "ભાઈઓએ લૂંગી,બર્મુડા કે અન્ય અંગપ્રદર્શન થાય તેવાં કે અભદ્ર વસ્ત્રો પહેરી આ મંદીરમાં પ્રવેશવું નહિ."

પ્રેમ અને પ્રતિભાવો

હમણાં જ ‘વેલેન્ટાઈન ડે’ ગયો એ વિશેના અનેક સંદેશાઓ વોટ્સએપ પર મળ્યાં. તેમાંના એક-બે મને ખૂબ ગમી ગયાં તેમનાં ભાષાંતર અહિં પ્રસ્તુત છે :
તમારી માતા તમને ચૂમે છે અને કહે છે "તું લાખોમાં એક છે..." એ પ્રેમ છે.
તમે જ્યારે કામેથી મોડા પાછા ફરો અને તમારા પિતા કહે "બેટા આજે બહુ મોડું થઈ ગયું" એ પ્રેમ છે.
તમારી ભાભી કહે છે "એ હીરો, તારા માટે એક સરસ છોકરી જોઈ છે...કોઈ બીજું પહેલેથી જ પસંદ હોય તો કહી દે જે..." એ પ્રેમ છે.
તમારો ભાઈ કહે "ભાઈ તું ટેન્શન નહિ લે, હું તારી સાથે છું ને.." એ પ્રેમ છે.
જ્યારે તમારો મૂડ ખરાબ હોય અને તમારી બહેન કહે "ચાલ ભાઈ, ક્યાંક ફરી આવીએ..." એ પ્રેમ છે.
જ્યારે તમારો શ્રેષ્ઠ મિત્ર તમને આલિંગન આપે અને કહે "તારા વગર મજા નથી આવતી યાર..." એ પ્રેમ છે.
આ બધી સાચા પ્રેમની ક્ષણો છે...જીવનમાં તેમને માણવાનું ચૂકતા નહિ...એક છોકરા અને એક છોકરી વચ્ચે જ પ્રેમ હોય - થાય એવું જરૂરી નથી.

* * * * * * * * * *

જ્યારે તમારી નાનકડી દિકરી જોર લગાડી તમારા માથે મસાજ કરી આપે એમાં પ્રેમ છે
જ્યારે તમારી પત્ની તમારા માટે ચા બનાવી તમને આપતા પહેલા એ સહેજ ચાખી લે એમાં પ્રેમ છે
જ્યારે માતા મીઠાઈ કે કોઈ પણ અન્ય ખાવાના પદાર્થમાંથી શ્રેષ્ઠ ભાગ તેના સંતાનને આપી દે  એમાં પ્રેમ છે
જ્યારે લપસણા રસ્તા પર ચાલતી વખતે મિત્ર તમારો હાથ પકડી લે ત્યારે એમાં પ્રેમ છે
જ્યારે તમારો ભાઈ કે બહેન એસ.એમ.એસ. કરી કે વોટ્સએપ પર તમને પૂછી લે કે તમે ઘરે પહોંચી ગયા કે નહિ ત્યારે એમાં પ્રેમ છે
એક છોકરો કે છોકરી એકમેકનો હાથ પકડી શહેરમાં ફરે એ જ પ્રેમ નથી...તમે તમારા મિત્રોના મોં પર સ્મિત લાવી દેવા તેને કોઈ સંદેશ મોકલી આપો એ પણ પ્રેમ જ છે.પ્રેમ એટલે ખરા અર્થમાં કાળજી. વેલેન્ટાઈન ડે તમારા પરિવારજનો સાથે પણ ઉજવો!
મારા સૌ વાચકમિત્રોને મારા તરફ થી 'હેપ્પી વેલેન્ટાઈન ડે!!!'

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
પ્રતિભાવો :

ટેકનોલોજીના આપણા જીવનમાં મહત્વ વિશે બ્લોગ લખ્યો એ જ દિવસે મારા કવયિત્રી મિત્ર મૈત્રેયી યાજ્ઞિકે એક સ્વરચિત કાવ્ય મારી સાથે શેર કર્યું જે એ બ્લોગના વિચારોની પુષ્ટી કરતું કાવ્ય છે.એ આજે અહિ રજૂ કર્યું છે :

આવું શાને થાય છે????
બે-ચાર નવા ઈ-મેઈલ એડ્રેસ રોજેરોજ મેઈલ-અકાઉન્ટની એડ્રેસ-બુકમાં  ઉમેરાય છે,
ને 'એક એવું ઘર મળે જ્યાં કોઈ પણ કારણ વિના હું જઈ શકું' - એક સપનું બની રહી જાય છે.
બટન ક્લિક કરી ફેઈસ-બુક પર અઢળક ફ્રેન્ડ-રિક્વેસ્ટ મોકલાય છે ને સ્વીકારાય છે,
ને 'ગોઠડી તોડાય નહિ તોડી એવી કૃષ્ણ-સુદામાની જોડી'ની ક્વેસ્ટ અધુરી જ રહી જાય છે.
લિંક્ડ-ઇન પર પ્રોફેશનલ કનેકશનની લિંક સતત લંબાતી જાય છે.
ને 'હ્રુદિયાના રાજા સાથે મનના મેળ' મેળવતી લિંક ક્યાંક તૂટતી
                                              તો ક્યાંક સાવ જ ખૂટતી જણાય છે
સ્માર્ટ ફોનની અનલિમિટેડ ફોન-બુકમાં કોન્ટેક્ટ - સંપર્ક તો જળવાઈ જાય છે,
                                                        વિચાર્યું છે ખરું, સંબંધનું શું થાય છે?
સંબંધ જાળવવાના મિથ્યા પ્રયાસે વોટ્સ-એપ પર નવા નવા ગ્રુપ રચાય છે,
ને પછી...આખેઆખી ચેટ-હિસ્ટ્રી વાંચ્યા વિના જ ક્લિઅર કરી દેવાય છે,
વોટ્સ-એપ પર આમ જ ચેટિંગને બદલે ચીટિંગ કરાય છે.
દુનિયા નાની થતી જાય છે ને અંતર ઘટતાં જાય છે
છતાંય....'પાસપાસે તોય કેટલાં જોજન દૂર'ની અનુભૂતિ થાય છે
એકમેકના અંતર વચ્ચેનાં અંતર નિરંતર વધતાં જ જાય છે
રસોડામાંથી ડ્રોઈંગરૂમમાં ને ડ્રોઈંગરૂમમાંથી રસોડામાં જવાય તેમ -
અત્યંત સહજતાથી,
લગ્નમંડપમાંથી શોકસભામાં ને શોક્સભામાંથી લગ્નમંડપમાં જવાય છે,
લાગણીના મહોરાં ઝડપભેર બદલાય છે, સંવેદનાનું સમૂળું વિસર્જન થાય છે,
ટેકનોલોજીની વાહ વાહ થાય છે, માનવ થઇ જીવવું  ભૂલતાં જવાય છે
ત્યારે –
'પૃથ્વી ઉછંગે  ઉછરેલ માનવી, હું માનવી માનવ થાઉં તો ઘણું’
 કહેતા ઉમાશંકર આજે ય એટલા જ પ્રસ્તુત જણાય છે.  


આ ટેકનોલોજી વિશેના  બ્લોગ પર અન્ય પણ કેટલાક પ્રતિભાવો પ્રાપ્ત થયાં જે આ મુજબ છે:

ટેકનોલોજીનું મહત્વ બ્લોગમાં આધુનિક ટેકનિકલ સાધનોની ઉપયોગિતા વિશે વિગતવાર જાણકારી મળી.
-          રમેશ સૂતરીયા, મલાડ-મુંબઈ ( ઇમેલ દ્વારા)

બહુ સરસ અને સંતુલિત લેખ હતો. વાંચીને બહુ આનંદ થયો.
-          પ્રદીપ પટેલ (ફેસબુક દ્વારા)

સર, તમારા ટેક્નોલોજી વાળા બ્લોગનો માનવ સંબંધોનું મૂલ્ય પણ જરાયે ઓછું ન આંકવા સૂચવતો છેલ્લો ફકરો મને ખૂબ ગમ્યો.
-          જિગર આભાણી (ફેસબુક દ્વારા)

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

પ્રશાન્ત યાજ્ઞિક, દિપક કાપડિયા, જશવંત સુરુ વગેરે વાચક મિત્રોએ પોતાની કે પોતાના પરિવારજનોની મને થયેલી તેવી જ ઘૂંટણની તકલીફ વર્ણવી મારી પાસે ડોક્ટરની સંપર્ક વિગતો માગી જેમણે મારૂં ઓપરેશન કરેલું. મેં તેમને એ મોકલી આપી અને મારી શુભેચ્છા આ સૌ વાચકમિત્રો અને તેમના પરિવારજનો માટે. ઈશ્વરને પ્રાર્થના કે સૌને સારૂં સ્વાસ્થ્ય અને નિરોગી જીવન બક્ષે.

યોગેશ વોરા, ડો.ભરત પાલણ , રમેશ સુતરીયા તથા ઇલાક્ષી મર્ચંટ જેવા અન્ય વાચકમિત્રોએ હું ઝડપથી સાજો-સારો થઈ જાઉં એવી શુભેચ્છ પાઠવી એ બદલ તેમનો હ્રદયપૂર્વક આભાર!

ગેસ્ટ બ્લોગ : સાક્ષરતાથી શિક્ષણ સુધી: દુર્ગમ પ્રવાસ, સઘન પ્રયાસ

                                                                                - ખેવના દેસાઈ

સામાન્યપણે આપણાં  ઘરોમાં બાળકને કોઈ એકાદી ભાષામાં  પોતાનું આખું નામ કઈ ઉમરે લખતા આવડે? ચાલો ધારી લઈએ કે એ અંગ્રેજી માધ્યમ ની શાળામાં જતું હોય તો મોડામાં મોડું પહેલા કે બીજા  ધોરણ માં તો એને પોતાના નામ ને અટકનાં સ્પેલિંગ આવડી ગયાં હોય ને? પણ મુંબઈના એકાદ જાણીતા પરામાં ગરીબ વિસ્તારની  એક  કિશોરી અંગ્રેજી માધ્યમનાં સાતમાં ધોરણમાં ભણતી હોવા છતાં પોતાનું આખું નામ ના લખી શકે એવું બને ખરું?...જરાય અતિશયોક્તિ વગર કેહવું હોય તો હા એ અને એના જેવી અનેક શાળાની અનેક કિશોરીઓ સાક્ષર હોવા છતાં  આવા સાવ પાયાના જ્ઞાન થી પણ વંચિત છે. અને એ આજની શાળાકીય પદ્ધતિની વરવી વાસ્તાવિક્તા છે. આવી જ વરવી વાસ્તવિકતાનું ભાન થોડાક સમય પૂર્વેના  સ્વાનુભવમાંથી થયું. 

સાંતાક્રુઝ સ્થિત બિન સરકારી સંસ્થા-'વાચા' વર્ષોથી મુંબઈનાં પછાત વિસ્તારોમાં કિશોરીઓની ઉન્નતી અને સશક્તિકરણ માટે કાર્યરત છે. સતત સકારાત્મક પરિવર્તનનાં  સઘન પ્રયાસ આ સંસ્થાનું ધ્યેય રહ્યું છે. હાલમાં મુંબઈની આશરે સોળ એવી 'બસ્તીઓ'માં કાર્યરત આ સંસ્થા જોડે જોડાવાનો મોકો મને ઘણીવાર મળ્યો છે. ગયા નવેમ્બરમાં  જ જ્યારે મુંબઈ હજુ દિવાળીનાં દીવડાની જાહોજલાલી માણી રહ્યું હતું ત્યારે  ઝાકમઝોળથી દૂર જોગેશ્વરીની  એક બસ્તી માં જુદો જ પ્રકાશ ફેલાવવાનો પ્રયત્ન થઈ રહ્યો હતો.

આપણાંમાના મોટા ભાગના જે વિસ્તારથી અજાણ હોઈશું એવો જોગેશ્વરીનો બાંદ્રા પ્લોટ વિસ્તાર 1993ના કોમી રમખાણ પછી બાંન્દ્રાથી ભાગી છુટેલ લઘુમતી કોમની વસ્તી ધરાવતો ગીચ વિસ્તાર છે. રમખાણોના વીસ વરસ પછી પણ અહીની વસ્તી મોટા ભાગની મૂળભૂત જરૂરીયાતોથી વંચિત છે. વાચા અહીની કિશોરીઓ સાથે અનેકવિધ શૈક્ષણિક અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓ કરી રહી છે. જે તેમને એક આત્મવિશ્વાસથી ભરપુર, સ્વાવલંબી કિશોરીમાં પરિવર્તિત કરી શકે. આ જ પ્રવૃત્તિ અંતર્ગત નવેમ્બર નાં પહેલા  અઠવાડીયામાં  અહી અંગ્રેજી શીખવવાનો વર્કશોપ  કરવાનો મોકો મને મળ્યો. ઉર્દુ, હિન્દી અને અંગ્રેજી માધ્યમો માં ભણતી નવ થી પંદરવર્ષ ની 20-22 છોકરીઓને અંગ્રેજીનું મૂળભૂત જ્ઞાન આપવાનો ઉપક્રમ હતો. શિક્ષણ ક્ષેત્રે થોડાક અનુભવ સાથે ખુબ સહેલું લાગતું આ કામ એક દુર્ગમ પ્રવાસ ખેડવા જેવું હતું. સામાજિક બંધનોને કારણે કે કૌટુંબિક દબાણ હેઠળ શાળામાંથી ઉઠી ગયેલ કિશોરીઓ જ નહિ પણ અંગ્રેજી માધ્યમના 7-8 ધોરણમાં ભણતી (!!!) એક પણ છોકરી પોતાના વિષે 5 વાક્યો અંગ્રેજીમાં બોલી શકવા કે પોતાનું આખું નામ માતાના નામ સાથે સાચી જોડણીમાં લખી શકવા અસમર્થ હતી.પાંચ દિવસના ટૂંકા ગાળામાં કશું પણ શીખવવું પડકાર હતો. એમાંય "અબ્બુ આને નહિ દેંગે" જેવા નાના મોટા અનેક અવરોધો તો રોજના.

એમાંની એક એક કિશોરીને શીખવું હતું. બે ચાર વર્ષે કોલેજમાં જઈ ગળાકાપ  સ્પર્ધામાં ઉતરવુંતું. ડેન્ટીસ્ટથી લઇ પાઈલોટ બનવાની ઝંખના હતી એમની આંખોમાં. બસ એક જ મુશ્કેલી હતી,  શાળામાં અંગ્રેજી વિષય નહોતો અથવા ભણાવવામાં આવતો નહોતો ને બીજા વિષય તો બોર્ડ પરથી કોપી કરીને શીખ્યાનો સંતોષ લેવાતો. ખેર, પડકાર સુપેરે ઝીલાયો દુર્ગમ પ્રવાસ, સઘન પ્રયાસ સાથે સફળ થયો. પાંચ દિવસ ના અંતે અંગ્રેજી વ્યાકરણ ના મૂળભૂત પાસાઓ સમજી અને સાચા વ્યાકરણ સાથે પોતા વિષે 5 વાક્યો એ કિશોરીઓને મોઢે સાંભળવાનો  લ્હાવો મળ્યો પણ એ આનંદ તો ક્ષણભંગુર જ.

પાંચ દિવસના અનુભવે આશરે 85% સાક્ષરતાના પ્રમાણ વિષે કંઈ કેટલાય સવાલ ઉભા કરી દીધા. શું શાળામાં દાખલ થવું અને પોતાનું નામ જે તે ભાષામાં લખતા આવડવું એ જ સાક્ષરતા? પાલિકા દ્વારા સંચાલિત શાળાનાં વિદ્યાર્થીઓ હોય એટલે ગુણવત્તા સભર શિક્ષણ એમનો હક નહિ? અન્ય શાળાઓમાં પણ કોઈ સાવ નિરર્થક કારણોને વશ થઈ, અમુક ધોરણ સુધી પરીક્ષા જ ના લેવી કે કોઈ ને નાપાસ ના કરવા એ શિક્ષણપદ્ધતિ નો સાચો માપદંડ? વાચા જેવી સંસ્થાનું કાર્ય ચોક્કસપણે પ્રશંસનીય છે જ પણ શું બે-પાંચ સંસ્થા મુંબઈનાં કે દેશના  તમામ  અસમર્થ બાળકો સુધી પહોંચી શકશે? સમાજ નો કોઈ એકાદો વર્ગ તેમના ધર્મ, જાતી કે આર્થિક ધોરણ ને આધારે ફક્ત સાક્ષરતાના આંકડા બની જઈ  ગુણવત્તા સભર શિક્ષણથી વંચિત રહે એ કેમ ચાલે?

                પ્રવાસ દુર્ગમ છે - સાક્ષરતા કે અક્ષરજ્ઞાનથી શિક્ષણ સુધીનો ...સઘન પ્રયાસો ની તાતી જરૂર છે, જરૂર છે  સ્વામી વિવેકાનંદના આ વિચાર ને શિક્ષણ પદ્ધતિ નું ધ્યેય બનાવવાની "Education is the manifestation of the perfection already in man”.

                ખેવના દેસાઈ (મુંબઈ)

જીવનમાં ટેકનોલોજીનું મહત્વ

મારે  ઘેર  કૂકડો  નહિ  એટલે , સવારે  'વેક  અપ  ...વેક  અપ ... વેક  અપ ...' નાં  સૂરીલા  ગીતથી  મોબાઈલ  પરનું  એલાર્મ  ગૂંજી  ઉઠે  એટલે  હું  જાગીને  નવા  દિવસની  શરૂઆત  કરું. જો  એલાર્મ  ના  વાગે  તો  દિવસની  શરૂઆત  જ  મોડી  થાય  અને   ભાગદોડ  કરવી  પડે!  આમ  દિવસની  શરૂઆત  જ  મારી  જેમ  અબજો  લોકો  ટેકનોલોજી  પર  નિર્ભરતા  સાથે  કરતાં  હોય  છે. પછી  તો  દિવસમાં  અગણિત  વાર  ટેકનોલોજી આધારિત   સાધનો  અને  ઉપકરણોના  ઉપયોગ  દ્વારા  આપણું  જીવન  ચાલે  છે  કે  કહો  ને  દોડે  છે!  કલ્પના  કરો  કે  વીજળીથી  ચાલતી  લોકલ  ટ્રેન  કે  અન્ય  વાહનવ્યવહારનાં  સાધનો  ના  હોય  તો  તમે  સમયસર  ઓફીસ  પહોંચી  શકો  ખરાં? મારા  જેવા  આઈ.ટી. પ્રોફેશનલનેતો  ઓફીસમાં  પણ   આખો  દિવસ કમ્પ્યુટર  પર  જ કામ કરવું  પડતું  હોય છે. આજકાલ  રસ્તે ચાલતાં દરેક  જણનાં હાથમાં કે ખિસ્સામાં મોબાઈલ અચૂક હોય જ! એકાદ દિવસ જો ઉતાવળમાં મોબાઈલ ઘેર ભૂલી ગયા તો એ દિવસે અનુભવાતી લાચારી અને  પાંગળાપણું  જેના  પર  એવી વીતી હોય એ જ જાણે! ખાવાનું  રાંધવા પણ  આજકાલ  તો ઇલેક્ટ્રિક સગડી ,ચૂલા કે ઓવન પ્રાપ્ય બન્યાં છે. ખાવાનું સાચવવા રેફ્રીજરેટર, વાતચીત કરવા મોબાઈલ અને ટેલીફોન, મનોરંજન માટે ટી.વી. કે રેડિયો કે મોબાઈલ,ગરમી થી બચવા એ.સી. તો ઠંડી થી બચવા કે પાણી ગરમ કરવા હીટર,ઘરને પ્રકાશિત રાખવા ટ્યુબલાઇટ કે ઇલેક્ટ્રિક બલ્બ ઘરની કે ઓફિસની કે હવે તો જાહેર સ્થળોની સુરક્ષા માટે કેમેરા વગેરે વગેરે. જો આ બધી ટેકનોલોજી આધારિત વસ્તુઓની યાદી બનાવવા બેસું તો આખો બ્લોગ એ યાદીથી જ ભરાઈ જાય! આ બધી સુવિધાઓએ આપણું જીવન એટલી હદે સરળ અને તેમના પર નિર્ભર બનાવી દીધું છે કે તેમના વગરનાં જીવનની કલ્પના કરીએ તો પણ એક ક્ષણ માટે ડરી જવાય!

રૂઢીચુસ્ત ગણાતા રોમન કેથોલિક સમાજના વડા પોપે તાજેતરમાં એવું વિધાન કર્યું કે ઈન્ટરનેટ ઈશ્વરની માનવજાતને અણમોલ ભેટ છે. આ એક આવકારદાયક ઘટના છે! ઈન્ટરનેટ દ્વારા ગજબની ક્રાંતિ આવી છે. પહેલા તમારે બીલ ભરવા કે બેન્કમાં પૈસા જમા કરવા કે બીજા કોઈ  પણ પ્રકારના વ્યવહાર માટે લાંબી કતારમાં ઉભા રહેવું પડતું.પણ હવે ઈન્ટરનેટ દ્વારા એક બટન ક્લિક કરતા આ બધું ઘેર બેઠા કે વિશ્વના કોઈ પણ ખૂણે થી પળ વારમાં  શક્ય બને છે.

ઈન્ટરનેટ અને વિડીયો કોન્ફરન્સીંગ જેવી ટેકનોલોજી આધારિત સુવિધા થી કેન્સર કે હૃદય ની શસ્ત્ર ક્રિયા જેવી  સંકુલ શસ્ત્રક્રિયા નિષ્ણાત દ્વારા દેશ કે વિદેશના અન્ય કોઈ  પણ ખૂણે  બેઠા બેઠા પણ શક્ય બની છે જેનાથી મનુષ્યનું જીવન બચી શકવા પામ્યું છે. મેં ગયા બે સપ્તાહ દરમ્યાન મારા ઘૂંટણ પાસે એ.સી.એલ. રીકન્સ્ટ્રકશન સર્જરી ની વાત કરી હતી તે મેં પોતે ઓપરેશન થીયેટર માં મારી આંખે જોઈ હતી. માત્ર  કમર નીચે નો ભાગ બુઠ્ઠો બનાવી ઘૂંટણ પાસે ચાર નાના કાણાં પાડી તેમાં સૂક્ષ્મ દૂરબીન ઉતારી મેડીકલ ઓજારો થી આસપાસના કોષો ચૂંટી લઈ તેના દ્વારા તૂટેલો લીગામેન્ટ ફરી બનાવવો એ અદભૂત બાબત ટેકનોલોજી એ જ શક્ય બનાવી. હવે તો ડોક્ટર ની હાજરી વગર માત્ર ટેકનોલોજી દ્વારા અઘરા માં અઘરી શસ્ત્ર ક્રિયા પાર પડશે એ દિવસો પણ દૂર નથી.

ટેકનોલોજીનાં સદુપયોગ દ્વારા તમે તમારા જીવન નું કોઈ પણ કાર્ય સરળ બનાવી શકો છો. ટૂંકા કે લાંબા પ્રવાસે જવું છે તો સંપૂર્ણ આયોજન ઈન્ટરનેટ દ્વારા કરી શકાય. હોટલ બુકિંગ થી માંડી ફરવાના નવા સ્થળો ગોતવાનું કે તદ્દન અજાણ્યા પ્રદેશમાં ઘેર બેઠાં બસ કે કાર બુક કરવાનું ઈન્ટરનેટ દ્વારા શક્ય છે ગમે તે પ્રદેશનાં મોસમ ની જાણકારી કે ત્યાના લોકોની રહેણી કરણીથી માંડી ત્યાંની પ્રખ્યાત વસ્તુઓની માહિતી ગૂગલ દ્વારા આંગળીને ટેરવે મળી શકે છે! 

તમારા પરિવાર જન કે મિત્ર વિદેશ ગયા હોય તો વિડીયો ચેટ દ્વારા તેની સાથે તમે સામસામે બેઠાં હોવ એટલી સહજતા થી વાતચીત કરી શકો છો વોટ્સ એપ દ્વારા ગ્રુપ બનાવી વિશ્વના સાત અલગ અલગ ખંડમાં બેઠેલા મિત્રો એક જ સમયે એકમેક સાથે મફતમાં ચેટ કે ફોટા કે વિડીયો કે વોઈસ મેસેજ ની આપલે કરી શકે છે - આ છે ટેકનોલજી અને ઈન્ટરનેટ ની તાકાત! 

તમે કોઈ પણ ક્ષેત્રની વાત કરો એ ક્ષેત્ર માં આજે  ટેકનોલોજી પ્રવેશી જ હશે અને તેના કારણે અદભૂત ચમત્કાર સર્જાયા હશે અને અપૂર્વ ક્રાંતિ શક્ય બની હશે. સમગ્ર વિશ્વ આજે એક એકમ સમાન બની ગયું છે. ટેકનોલોજીએ  જ માણસને આકાશમાં ઉડાડ્યો પણ છે અને  ટેકનોલજી જ માણસને ચંદ્ર અને અન્ય ગ્રહો સુધી લઇ ગઈ છે.  

આપણે ટેકનોલોજી નો ડર રાખ્યા વગર તેને અપનાવતા શીખવું જોઈએ તો જ આપણે આજના સ્પર્ધાત્મક ઝડપી જગત સાથે કદમ થી કદમ મિલાવી શકીશું. સતત શીખતા રહી ટેકનોલોજી અપનાવીશું તો આપણું જ જીવન સરળ બની રહેશે કારણ ટેકનોલોજી તો દિવસે ને દિવસે પ્રગતિ સાધતી રહે છે,પરિવર્તન પામતી રહે છે. ટેલીફોન બાદ પેજર અને પેજર બાદ મોબાઈલ, સી.આર.ટી. વાળાં જાડા ભારે ટી.વી. બાદ એલ.ઈ.ડી અને એલ.સી.ડી  કે એચ.ડી.. ટી.વી. , ફેક્સ બાદ ઈમેલ, ફ્લોપી બાદ સીડી અને સીડી બાદ ડીવીડી અને પેન ડ્રાઈવ્સ, ઓરકુટ બાદ ફેસબુક અને એસ.એમ.એસ બાદ વોટ્સ એપ! ચેન્જ ઈઝ ધ નેમ ઓફ ધ ગેમ ઇન ટેકનોલોજી! નવી પેઢી ને તો આ બધા ઉપકરણો અને સાધન સુવિધા સહજતા થી વાપરતા આવડે છે પણ જો જૂની પેઢીએ પણ નવી પેઢી સાથે તાલમેલ જાળવવો હશે તો તેમણે ટેકનોલોજી ને બંને હાથે અને ખુલ્લા મન સાથે અપનાવવી જ પડશે!

ટેકનોલોજીનાં ગુણગાન ગાયા બાદ એક બીજી મહત્વની વાત પણ મને લાગે છે મારે કરવી જ જોઈએ. એ છે ઉષ્માભર્યા માનવીય સંબંધોની હૂંફની.  ટેકનોલોજીનાં અતિરેક સાથે માનવ સંબંધો નું મૂલ્ય જરા પણ ઓછું આંકવા ની ભૂલ કરવી જોઈએ નહિ. સતત મોબાઈલ પર ચોટયા રહેવા કરતા મિત્રોને રૂબરૂ મળવાની મજા જ કંઈ ક ઓર છે! મારી સર્જરીની વાત કરું તો એ પત્યા બાદ જો મારા પરિવાર જનો અને ખાસ કરીને મારી પત્ની એ ખડે પગે મારી સેવા પ્રેમપૂર્વક કરી ના હોત તો માત્ર ટેકનોલોજીને સહારે માત્ર બાર દિવસમાં હું ફરી મારા પગ પર ચાલવા સક્ષમ ના બન્યો હોત. એકલતા ની ઊંડી ખીણ માં કે નિરાશાની ગર્તામાં ધકેલાઈ ગયા હોવ ત્યારે સાચા મિત્ર કે પરિવારજનો નો સાથ અને હૂંફ જ તમને એ નકારાત્મક લાગણીઓમાંથી બહાર લાવી શકે છે. પરિવારજનો બાજુમાં હોય ત્યારે તમે તેમના પ્રત્યે બિલકુલ ધ્યાન ના આપી સતત મોબાઈલ કે વોટ્સ એપ માં ડૂબેલા રહો એ યોગ્ય નથી આથી ટેકનોલોજી અપનાવવાની સાથે સાથે માનવ સંબંધોનું મૂલ્ય પણ જરીયે ઓછું ના આંકતા તેની પણ જાળવણી અને સંવર્ધન કરશો તો જ જીવન સાર્થક બનશે.