નિવૃત્તી પછી પ્રવૃત્તિ

Hi, my dad (63) is looking for a part/full time job in any industry to keep himself mentally active. Something in administration? Previously: hotel management+industrial technologies. Very hard-working & an excellent communicator. Areas: betn Dadar & Thane + New Bombay. Pls help?

- @sundermanbegins (Shruti Sunderraman) 

  સંસ્કૃતિ, સંગીત, કલા, લિંગભેદ, માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને જાળવણી વિશે લખતી, સંશોધન કરતી અને શબ્દો, ઈવેન્ટ્‌સ અને ડિજિટલ મૂવમેન્ટસ સાથે જોડાયેલી શ્રુતિ સુંદરરમન નામની એક યુવતિએ નવેમ્બર ૨૦૧૮માં ઉપરોકત ટ્વીટ કરી જગતને જણાવ્યું હતું કે "મારા પિતા (વય ૬૩ વર્ષ) માનસિક રીતે કાર્યરત રહેવા માટે કોઈ પણ ક્ષેત્રે પાર્ટ ટાઇમ કે ફૂલ ટાઇમ નોકરી કરવા ઇચ્છે છે. એડ્મિનિસ્ટ્રેશન ખાતે કોઈ નોકરી? તેમનો અનુભવ : હોટલ મેનેજમેંટ + ઇન્ડસ્ટ્રિઅલ ટેક્નોલોજી. ખૂબ મહેનતુ અને અતિ સારા વક્તા. દાદર અને થાણે + નવી મુંબઈ વચ્ચે. મદદ કરો! “

  

  આ ટ્વીટ મને એટલું ગમી ગયેલું કે મેં લાઇક કરી રાખેલું હતું અને આજે સાત - આઠ મહિને એ વિશે લખવાનો અવસર આવ્યો! અંગ્રેજીમાં પોસ્ટ થયેલ આ ટ્વીટના રીપ્લાય ઓપ્શન દ્વારા પ્રિયાએ વધુ થોડી માહિતી શેર કરી હતી. એ રીપ્લાય ટ્વીટ આ રહી :

   I personally feel he'll thrive in a cultural sector (like cultural societies/music schools/dance recital studios etc) because he has a lot of insight, resources and communicative skills to offer and it will keep him emotionally fulfilled. Please DM if you have any leads.

"હું અંગત રીતે માનું છું કે સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રે (જેવી કે સાંસ્કૃતિક સંસ્થા /સંગીત શાળા /ડાન્સ રીસાઈટલ સ્ટુડિયો વગેરે) તેઓ ઝળહળી ઉઠશે!કારણ તેઓ આ વિષય માટે જરૂરી સારી સૂઝબૂઝ, સ્રોતો અને વકતૃત્વ કલા ધરાવે છે અને આ ક્ષેત્રે કામ તેમને માનસિક રીતે પરિતૃપ્ત રાખશે. જો તમે આ અંગે ઘટતું કરી શકો એમ હોવ તો મને DM (ડાઇરેક્ટ મેસેજ) કરવા વિનંતી. “

     શ્રુતિના પિતાને તો આ ૪૬૭ વાર રીટ્વીટ થયેલા અને ૩૪૮ લાઇકસ પામેલા ટ્વીટ બાદ નોકરી મળી જ ગઈ હશે, પણ મુદ્દો એ નથી. આ ટ્વીટ મેસેજ સાથે ત્રણ પહેલુઓ જોડાયેલા છે. એની વાત આજના બ્લોગ થકી કરવી છે. 

એક આમાં એક દીકરીની પિતા પ્રત્યેની લાગણી છલકાય છે. સામાન્ય રીતે માતા પિતા પોતાના સંતાનો માટે નોકરી શોધતા હોય છે. પણ અહીં લાગણીથી ભારોભાર છલકાતી એક દીકરીની પિતા પ્રત્યેની કાળજી ડોકાય છે. નિવૃત્ત થયા બાદ પિતાના માનસિક  અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય અંગે ચિંતિત એક પુત્રી તેમની કાબેલિયત અને અનુભવ ને આધારે તેમના માટે નોકરી શોધી રહી છે આ એક અનોખી બાબત છે! દરેક સંતાનોએ માબાપની આમ કાળજી લેવી જોઈએ.

બીજો પહેલુ છે નિવૃત્તિ બાદની પ્રવૃત્તિની જરૂરિયાતનો. 'આખી જિંદગી કામના ઢસરડા કર્યા બાદ હવે આરામ' એવી મનોવૃત્તિ ધરાવતા વૃદ્ધો સંતાનો અને અન્યોના ઠેબે ચડી દયનીય સ્થિતિમાં પાછલી જિંદગી જીવતા હોય છે ત્યારે નિવૃત્તિ બાદ પણ પોતાને ગમતી કે પોતાના કૌશલ્ય મુજબની પ્રવૃત્તિને અપનાવી તમે પોતાનું કે આસપાસના અનેકનું જીવન આનંદમય અને વધુ જીવવાલાયક બનાવી શકો છો. કદાચ શારીરિક રીતે વધુ મહેનત કરી શકવાની સ્થિતિમાં ન હોવ તો પણ નિવૃત્તિ બાદ ઘણું બધું કરી શકાય છે. તમે આખી જિંદગી શું કરવાની બેહદ ખેવના રાખતા હતા એ હવે કરી શકો એમ છો. બસ થોડું મક્કમ મનોબળ અને આત્મવિશ્વાસ કેળવો અને કઇંક શીખવવું, ઘેર બેઠાં કોઈક સર્જન કરવું, ઘેર કે ઓફિસમાં બેસીને કોઈક વ્યવસાયમાં જોડાઈ વ્યસ્ત રહેવું, શોખ પૂરા કરવા, સમવયસ્ક કે વયની મર્યાદા બહાર જઈ મિત્રો બનાવવા અને તેમની સાથે ગુણવત્તા સભર સમય પસાર કરવો - ઘણું બધું થઈ શકે તેમ છે.

  ત્રીજો પહેલુ છે સોશિયલ મીડિયાના સશક્ત માધ્યમના ઉપયોગનો. શ્રુતિએ વિચાર્યું નહીં હોય કે લોકો શું કહેશે - ઘરડા બાપ પાસે નોકરી કરાવવા નીકળી છે, આમ નોકરીની ભીખ મંગાય, હવે આ ઉંમરે બાપાને શાંતિથી જીવવા દે.. આવું બધું લોકો કહેશે એમ વિચાર્યા વગર તેણે મનની વાત ટ્વિટરના માધ્યમથી શેર કરી અને કેટલાય રીટ્વીટસ અને લાઇકસ સાથે અનેક જવાબ પણ તેને આ ટ્વીટ સંદેશ માટે મળ્યાં. કેટલાક મજેદાર, ઉપયોગી તો કેટલાક વિચારશીલ અને કેટલાક ફાલતુ પણ! આવો આ જવાબોની મજા માણીએ!

એક જણે જવાબમાં પોતાના પિતાની પ્રેરણાત્મક વાત શેર કરી. 

જગતજીત (@jackiekhurana) નામના આ યુવાને લખ્યું : “મેં મારા પિતાને બિઝનેસ બંધ કરી હું જ્યાં નોકરી કરતો હતો એવા મારા વતનમાં આવી વસવા આગ્રહ કર્યો. છ મહિના તેમણે આ રીતે પ્રવૃત્તિહીન બેચેનીમાં વિતાવ્યા પણ પછી કંઈક કરવાની તેમની ચાહને લીધે તેમને વ્યસ્ત રાખવા મેં પુણેમાં તેમને એક નાનકડી હોટલ ખોલી આપી અને તે તો આ ધંધા ને એક એવા નવા સ્તરે લઈ ગયા કે મેં મારી નોકરી છોડી દીધી અને હું તેમના ૧૧ આઉટલેટ્સ નું કામ સંભાળુ છું!“ જેબ્બાત! આ ટ્વીટ સંદેશને પણ  સો થી વધુ લાઇકસ મળી અને દસેક જણાએ પ્રત્યક્ષ જવાબ આપી એ વયસ્ક અને તેમના પુત્રને બિરદાવ્યા. 

એકાદ જણે ભૌગોલિક મર્યાદાને કારણે મદદ ના કરી શકવાની લાચારી દર્શાવી પણ શ્રુતિ ને બિરદાવી અને વર્ચુઅલ હગ્‌સ મોકલાવ્યાં! 

તો અન્ય એક જણે કહ્યું કે તે આમાં શ્રુતિની પ્રત્યક્ષ કોઈ મદદ કરી શકે તેમ નથી પણ તે ચોક્કસ પ્રાર્થના કરશે કે તેના પિતાને યોગ્ય નોકરી જલ્દી મળી જાય. 

એક યુવતીએ લખ્યું : હું આમાં પ્રત્યક્ષ કોઈ રીતે મદદરૂપ થઈ શકું એમ નથી પણ એક નિરીક્ષણ શેર કરીશ. તમારા પિતા એકસ - હૉસ્પિટાલીટી ના માણસ છે અને આવા લોકો કો-વર્કિંગ માટે શ્રેષ્ઠ સાબિત થાય છે. મેં પોતે મારી કો-વર્કિંગ સ્પેસ માટે આવી એક વ્યક્તિને નોકરીએ રાખી છે. 

અન્ય એક યુઝરે ટ્વીટ જવાબ લખ્યો કે 

ખાનગી (નોન ટોપ) સ્કૂલ હંમેશા નાની એવી ટીમને મેનેજ કરી શકે અને કામ કરાવી શકે એવી વ્યક્તિની શોધમાં હોય છે. એડમિન ઓફિસર પ્રકારના અને ખાસ કરીને નિવૃત્ત એવા લોકો આ જોબ માટે બેસ્ટ સાબિત થતાં હોય છે. 

અન્ય એક યુવતિએ જવાબી ટ્વીટ દ્વારા પોતાના પિતાની વાત શેર કરતા લખ્યું : મારા પિતા નિવૃત્તિ બાદ હજી પણ કાર્યરત છે. આ પેઢીના લોકો માટે પોતાની જાતને એક્ટિવ અને બીઝી રાખવા માટે નોકરીનું મહત્વ કેટલું છે એ હું જાણું છું. હું આશા રાખું છું કે તમારા પિતાને જલ્દી જ તેમને ગમે એવું કંઈક મળી રહે!

    સંજીવ (@sanjeevJV) નામના એક યુવકે લખ્યું : હાય શ્રુતિ, મારા પિતા લગભગ ૬૫ની ઉંમરના છે અને પતંજલી સાથે કામ કરે છે. સૌથી સારી વાત છે કે તેઓ યોગ શીખવે છે અને મારા પિતા એમાં માસ્ટર બની ચૂક્યા છે. કદાચ પતંજલીની ખાસિયત છે કે તેઓ મોટી વયના લોકો સાથે જોડાયેલા છે અને તેમને સારી તકો પૂરી પાડે છે. તમારે ત્યાં નજીકમાં પતંજલી હોય તો તેમનો સંપર્ક સાધો. 

      અન્ય એક જણે પોતાનું ઈમેલ આઇડી આપી શ્રુતિ ને પોતાનો સંપર્ક સાધવા જણાવ્યું તો બીજા એક જણે પોતાના કોઈ ઓળખીતા નો સંપર્ક આપી શ્રુતિને તેમની સાથે વાત કરવા જણાવ્યું.

      તો વળી સાડા ૬૨ વર્ષ ના એક આધેડે શ્રુતિના ટ્વીટના જવાબમાં પોતાને માટે જાહેર ખબર મૂકી દીધી!  તેમણે લખ્યું : મેં સેલ્સ, એડ્મિનિસ્ટ્રેશન અને ઓપરેશન્સ સાંભળ્યા છે. હું ડોમ્બિવલી, કલ્યાણ કે અંબરનાથ વિસ્તારમાં મારા લાયક જગા ખાલી હોય તો જોડાવા ઉત્સુક છું.

એક જણે શ્રુતિને PMOIndiaની મદદ માગવા સલાહ આપી!

     અન્ય એક ફોલોવરે જણાવ્યું :

જો તેઓ વકતૃત્વ કળામાં સારા હોય તો તેમણે કોલેજના વિદ્યાર્થીઓને સોફ્ટ સ્કિલસ ની ટ્રેનિંગ આપવાનું વિચારવું જોઈએ. નવી મુંબઈમાં BMS અને એંજીનિયરીંગની અનેક કોલજ આવેલી છે. BMS ના વિદ્યાર્થીઓ વકતૃત્વમાં નબળા હોય છે, તેમનામાં આત્મવિશ્વાસનો અભાવ હોય છે. તેમને ટ્રેનિંગ આપવાનું કામ તમારા પિતા કરી શકે.

    એક આધેડ વયના વયસ્કે જવાબમાં પ્રશ્ન કર્યો કે શું તેમને પૌત્ર - પૌત્રી છે કે? તેમણે પૌત્ર - પૌત્રી સાથે સમય પસાર કરવાનો આનંદ માણવો જોઈએ!

    અન્ય એક જણે પોતાના પિતા માટે મદદ માંગી. તેણે લખ્યું કે મારા પિતા નિવૃત્તિ બાદ તણાવમાં રહે છે અને તેમનું બ્લડ પ્રેશર ઉંચુ રહે છે. તેમને નોકરીની જરૂર છે.

     એકાદ જણે શ્રુતિને પ્રોફેશનલ લોકો માટેના નેટવર્કિંગ પ્લેટફોર્મ LinkedIn પર મદદ માગવા સલાહ આપી.

   આમ અનેક લોકોએ તરેહ તરેહના જવાબો આપી એક રસપ્રદ સંવાદ સેતુ રચ્યો અને મને એ વાંચવાની મજા પડી!

    શોભા ડે જેવી કોઈક ટ્વીટ કરે કે તેમને પ્રતિભાવમાં અનેક ટ્વીટસ મળે અને એ વાંચીને મને જબરી મજા આવે છે! આ એક આડવાત!

      શ્રુતિના પિતાને ચોક્કસ કોઈક સારી પ્રવૃત્તિ મળી જ ગઈ હશે એવી આશા અને હજી ના મળી હોય તો જલ્દી જ મળી જાય એવી પ્રાર્થના!

ગેસ્ટ બ્લોગ : મૃત્યુ

        જિંદગી એક કાચની બરણી જેવી છે. એનાં પર ' હેન્ડલ વીથ કેર' નું લેબલ લગાવેલું હોય અને ખૂબ જ કાળજીથી એનું જતન કર્યું હોય તો પણ ક્યારે એ બરણીમાં તડ પડી જાય, તિરાડો પડી જાય અને ક્યારે એ ભાંગીને ભુક્કો થઈ જાય તે કહેવાય નહીં. અંત નિશ્ચિત છે પણ ક્યારે તેની કોઈને જાણ નથી હોતી. નિશ્ચિત મૃત્યુની આ અનિશ્ચિતતાને સ્વીકારવી જ પડે છે. જવાનું નક્કી જ છે તો પછી એક વાર મનમાં એ નિર્ધાર કરી લઈએ કે ગમે તે સમયે, ગમે તે પરિસ્થિતિમાં, ગમે તે સંજોગોમાં જવા ની વેળા આવે ત્યારે હસતાં હસતાં જ વિદાય લઈશું. મોતને એક અવસર ગણીને ઉજવશું ને એનું પ્રેમથી સ્વાગત કરીશું. અલબત, જેટલું લખવું, બોલવું, કહેવું, સાંભળવું કે વાંચવું સહેલું છે એટલું અમલમાં મૂકવું સહેલું નથી. ખેર, એક વાર જો સમજાય જાય કે મૃત્યુને સહજ રીતે સ્વીકારી લેવું એ જ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે તો જિંદગી જીવંતતાથી જીવી શકાય. 

             ચાલો, આપણે પ્રેમથી કાળદેવતાને કહીએ કે - - - 

હે, મોત,  તું સાવ જ અચાનક અને અકાળે હ્રદયરોગ રૂપે ત્રાટકે તો હ્રદયની અસહ્ય પીડામાં પણ ઈશ્ચર સાથે આટલી સહજતાથી મિલાપ થશે એ વાતનો આનંદ હોય. 

હે, મોત,  તું કોઈ જીવલેણ અકસ્માત રૂપે ત્રાટકે અને મારા મુખમાંથી ચીસ નીકળી જાય તો તે ચીસની પરાકાષ્ઠાએ ઈશ્ચરની યાદ આવી જાય ને મારી અંતિમ પળો સુધરી જાય. 

હે, મોત,  તું કોઈ કુદરતી પ્રકોપ રૂપે આવે તો આફતથી સર્જાયેલી લાચાર અવસ્થામાં પણ ઈશ્ચરની અકળ્ય લીલાનો તાગ મેળવવા એની પાસે જ જઈ રહ્યાંનો આનંદ હોય.

હે, મોત  કોઈ બિમારી કીડીની ચાલે આવીને મારા દેહને ક્ષીણ કર્યા કરે ને એમ કરતાં અંતિમ ક્ષણ આવે ત્યારે  ઘણાં સમય પહેલાં ઈશ્ચરે મને તારા આગમનની જાણ કરી દીધી અને શેષ જીવનને અર્થસભર જીવવાની તક આપી તે  બદલ આભાર માનતાં સંતોષથી મારી આંખ મિંચાય. 

હે, મોત, તું કોઈ ભયંકર બિમારીનું રૂપ ધારણ કરીને આવે. દર્દ, પીડા ને વેદના અસહ્ય હોય. કંઈ જ ગમતું ન હોય. ક્યાંય ચેન પડતું ન હોય. અરે, ઈશ્ચરનું નામ લેવાનું પણ મન થતું ન હોય ત્યારે દર્દશામક અને નિંદ્રાદાયક ગોળીઓની અસર હેઠળ મિંચાયેલી મારી આંખો પર કોઈ અજાણ પ્રેમાળ હાથનો સ્પર્શ થાય મને થોડી શાતા મળે. એ શાતામાં મને મૃત્યુ પછીની  શાંતિનો અહેસાસ થાય ને મોત તને હું પ્રેમથી આવકારૂં. 

હે, મોત,  સહજ રીતે જીવન જીવતાં, કાળચક્રની ગતિને સ્વીકારતાં, ઈશ્ચરના ધ્યાનમાં લીન હોઈએ અને તું આવે તો એ ઘડી ઓચ્છવની ઘડી બની રહે. 

હે, મોત,  તડ પડે કે તિરાડો પડે ત્યારે પણ એમાં સંગીતની મીઠાશ અનુભવાય અને જ્યારે આ બરણી ભાંગીને ભુક્કો થઈ જાય ત્યારે પણ વિસર્જનના અફસોસના બદલે નવસર્જનની વેળા આવ્યાનો આનંદ હોય. 

    

 - રોહિત કાપડિયા

બર્થ ડે ઉજવવાની અનોખી રીત

      ઉદારતાનો પ્રસાર કરવાની આંતરરાષ્ટ્રીય ચળવળ 'યોર ટર્ન નાઉ' ના સ્થાપક એવા ૪૦ વર્ષીય ઋષભ તુરખીયાએ પોતાના ૪૦માં જન્મદિવસ નિમિત્તે ઉદારતાના કાર્યો કરતા રહેવામાં માનતા અન્ય ૪૦ જણને પોતાની સાથે ઓછામાં ઓછું એક ઉદારતાનું કામ કરવા નામાંકિત કર્યા. તેમણે પોતાનો ૪૦મો જન્મદિવસ આ ૪૦ ઉદારતાનો પ્રસાર કરતી અને અન્યોને ખુશ થવાનો મોકો આપતી   ચેષ્ટાઓ સાથે અનોખી રીતે ઉજવ્યો :

૧. ગાડી ધોઈ સ્વચ્છ કરનારાને ચા - બિસ્કીટ આપ્યાં
૨. રસ્તામાં મળનાર અજાણ્યા જણને ગુલાબનું ફૂલ આપ્યું
૩. રસ્તાની સાફસફાઈ કરનારને વેફર અને જ્યુસ આપ્યાં
૪. સિનિયર સિટીઝન સાથે જલેબીનો સવારનો નાસ્તો કર્યો
૫. હોસ્પિટલના વોર્ડબોય કે વોર્ડલેડી સાથે સવારનો નાસ્તો કર્યો
૬. ગટર સાફ કરનારને આભાર માનતી નોટ અને બિસ્કીટ આપ્યાં
૭. ભીખ માંગતા બાળકોને દૂધ આપ્યું
૮. વૃક્ષારોપણ કર્યું
૯. માળીઓને મીઠાઈ આપી
૧૦. પેટ્રોલ પંપ પર ચોકલેટ ફજનું વિતરણ કર્યું
૧૧. બસ કે રીક્ષા ની કતારમાં ઉભેલા લોકોને ચોકલેટ આપી
૧૨. ટપાલીઓ સાથે નાસ્તો કર્યો
૧૩. ડબ્બાવાલાઓ સાથે નાસ્તો કર્યો
૧૪. મન સંસ્થાના દીવ્યાંગ બાળકોને યોગનું શિક્ષણ આપ્યું
૧૫. એંજલ એક્સપ્રેસ ફાઉંડેશન સંસ્થાના ગરીબ બાળકોને ગણિત શીખવવાનું ખાસ સત્ર યોજ્યું
૧૬. સિક્યોરિટી અને હાઉસ કીપીંગ સ્ટાફના કર્મચારીઓને મીઠાઈ આપી
૧૭. જરૂરિયાતમંદને પુસ્તકોનું વિતરણ કર્યું
૧૮. અનાથાશ્રમમાં કપડાંનું વિતરણ કર્યું
૧૯. સુથાર અને રંગારાઓને બપોરનું જમણ આપ્યું
૨૦. ડ્રાઇવર્સને નાસ્તો આપ્યો
૨૧. બસ સ્ટોપ પર બસની રાહ જોઈ રહેલા વિદ્યાર્થીઓને ગાડીમાં લિફ્ટ આપી
૨૨. કન્યાને એક વર્ષનું શિક્ષણ આપ્યું
૨૩. બેઘર લોકોને જમણ આપ્યું
૨૪. રત્ન નિધિ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ દ્વારા જરૂરિયાતમંદ દીવ્યાંગ જનને વ્હીલચેરનું દાન કર્યું
૨૫. પ્રીસ્કૂલની આયા-મૌશીઓને લંચ પેકેટ આપ્યાં
૨૬. ચોક્કસ સાઇટ પર મજૂરી કરતા લોકો સાથે જમણ કર્યું
૨૭. ટ્રાફિક પોલિસને ઠંડા પાણીની બોટલનું વિતરણ કર્યું
૨૮. રસ્તા પરના ફેરિયાઓને જ્યુસ આપ્યું
૨૯. અહિંસા સંસ્થાને પ્રાણીઓ માટે વિટામિન્સ ની દવાઓનું દાન કર્યું
૩૦. હોટેલમાં વેઇટર્સને મીઠાઈના પેકેટ આપ્યાં
૩૧. જય વકીલ સ્કૂલના દીવ્યાંગ બાળકોને આર્ટ મટિરિયલનું વિતરણ કર્યું
૩૨. માળીઓને એક મહિનાના રેશનનું વિતરણ કર્યું
૩૩. શેરીના બાળકો સાથે રમત રમી
૩૪. અજાણ્યા જણને જાદૂકી ઝપ્પી (ભેટવું) આપી
૩૫. પોતાની સ્કૂલના આચાર્યની સૌજન્ય મુલાકાત લીધી
૩૬. જરૂરિયાતમંદને ટૂથબ્રશ અને ટૂથપેસ્ટનું વિતરણ કર્યું
૩૭. નર્સીંગ હોમમાં નર્સને ફૂલ અને મીઠાઈ આપ્યાં
૩૮. ફુગ્ગા વેચનારાને મિલ્કશેક આપ્યું
૩૯. રિક્ષા ડ્રાઇવર્સને આઇસક્રીમ આપ્યાં
૪૦. પોતાના શરીરના ૧૧ અવયવો - કિડની, હ્રદય, લિવર, ફેફસાં, પેનક્રીઆઝ, આંખો, ત્વચા, આંતરડું, કાનના પડદા, હ્રદયનો વાલ્વ, હાડકાં નાં દાનનો નિર્ણય કર્યો.

આ અનોખી જન્મદિનની ઉજવણીમાં ૨૪૫૦ વ્યક્તિઓને આવરી લેવામાં આવી. એ સૌના ચહેરા પર, ભલે થોડી ક્ષણો પૂરતી પણ ખુશી રેલાઈ અને એનું નિમિત્ત બન્યા ઋષભ તુરખીયા.
મારી દીકરી નમ્યાના પ્રથમ છ પૈકી પાંચ જન્મદિન મેં પણ થોડી નોખી રીતે, અલગ અલગ અનાથાશ્રમમાં જઈને ઉજવ્યા હતાં. ત્યારબાદ તેના બે જન્મ દિવસ સાદાઈથી અંગત રીતે પરિવાર સાથે જ ઉજવ્યા, પણ આ વર્ષે ૨૫મી જૂને આવનારો તેનો ૯મો જન્મદિવસ પણ અગાઉની જેમ કોઈક અનાથાશ્રમમાં જઈ ઉજવવાની ઇચ્છા તેણે સામેથી વ્યક્ત કરી અને મારું હ્રદય આનંદથી છલકાઈ ઉઠયું. કોઈ પાસે આપણે કંઈક આગ્રહ કરી કે ક્યારેક ધાક ધમકી થી કરાવીએ ત્યારે થતો સંતોષ અને કોઈક વ્યક્તિ આપણી ધારણા મુજબનું કે આપણી વિચારસરણીને અનુસરતું વર્તન સામેથી કરે ત્યારે મળતા પરમ સંતોષની લાગણીમાં ફરક હોય છે! ઋષભભાઈની અનોખી વર્ષગાંઠની ઉજવણીની વાત તાજી જ વાંચવામાં આવી હતી. તેમાંથી પ્રેરણા લઈ મેં પણ નમ્યાની નવમી બર્થ ડે નવ કોઈક નવલી નવ ઉજવણીઓનો સમાવેશ કરી મનાવવાનું નક્કી કર્યું.
થોડી પૂર્વ તૈયારી બાદ આ મિશન સફળ રહ્યું! નીચેની ૯ ચેષ્ટાઓ દ્વારા નમ્યાબેનનો નવમો જન્મદિવસ ખૂબ સારી રીતે ઉજવાયો :
૧. નમ્યાના સ્કૂલ અને ઘરના આસપાસનાં મિત્રો માટે ખાસ પ્રકારની અંદર ચોકલેટ હોય તેવી બિસ્કિટ લઈ આવ્યા અને તે વહેંચી.
૨. બંગાળી મીઠાઈ ખરીદી જે અમે પરિવાર જનોએ, અમારા ઘેર કામ કરવા આવતા બહેને અને સવારે બિલ્ડીંગની સફાઈ કરવા આવતા બહેને માણી
૩. કેળાની વેફરના ખાસ પેકેટસ બનાવડાવ્યા અને તે મંદિર પાસે ફૂલ વેચતી બહેનને, એક જોડા સીવતા ભાઈને અને સવારે રસ્તાની સફાઈ કરવા આવતા ત્રણ ભાઈઓને ચોકલેટ સાથે વહેંચ્યા
૪. અમારા ઘેર કામ કરવા આવતા બહેનને તેમના બે નાનકડા સ્કૂલે જતાં બાળકો માટે નોટબુકસ લઈ આપી
૫. તુલસીના છોડનું નમ્યાના હાથે રોપણ કરાવ્યું જેમાં તેના અઢી વર્ષ નાનકડા ભાઈએ પણ હર્ષ અને ઉત્સાહ પૂર્વક સહકાર આપ્યો!
૬. જન્મદિવસ નિમિત્તે પરિવારને જન્મદિવસ બાદ નમ્યાની મનપસંદ હોટલમાં ડિનર કરાવ્યું અને ડિનર બાદ 'વેફલ'નું ડિઝર્ટ એન્જોય કર્યું!
૭. નમ્યા માટે થોડી સોનાની ખરીદી કરી જે તેને ભવિષ્યમાં કામ લાગે
૮. જે અનાથાશ્રમમાં જવાના હતા ત્યાંના રહેવાસીઓ માટે પચાસ જણનું ખાવાનું બનાવવાનો ઓર્ડર કેટરિંગનું કામ કરતા એક બહેનને આપ્યો અને તેમને આવક થાય એ આશય સાથે જ તેમને પણ આ શુભ કાર્યમાં સહભાગી થવાનો મોકો આપ્યો

૯. ૨૫મી જૂનની સાંજે નમ્યા સ્કૂલેથી છૂટીને ઘેર આવી એટલે અમે પરિવારના છ - એક સભ્યો મલાડમાં માલવણી વિસ્તારમાં આવેલા શ્રમ યશ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ દ્વારા ચલાવાતા અનાથાશ્રમ (ફોન નંબર - ૯૯૨૦૧૮૦૯૦૫)  પહોંચી ગયા જ્યાં પાંત્રીસેક બાળકો અને કેટલીક નિરાશ્રિત મહિલાઓ અને કેટલાક વૃદ્ધો એમ કુલ પચાસેક વ્યક્તિઓ રહે છે. કિટકેટ અને રંગબેરંગી જેમ્સ ચૉકલેટસની બનેલી નવ ના આંકડા થી સુશોભિત કેક અમારી પહેલા ત્યાં પહોંચી ચૂકી હતી! આ બર્થ ડે ઉજવણીની રીત એ ઉબેર ટેક્સી ડ્રાઇવર વાળા અમને ત્યાં લઈ જનાર ભાઈ ને એટલી ગમી ગઈ કે તે પણ ત્યાં પહોંચી ગયા બાદ ગાડી બંધ કરી અમારી સાથે જોડાઈ ગયા! કેક પર ભરાવેલી મીણબત્તી બુઝાવવાની પ્રથા ન અનુસરતા મીણબત્તી નમ્યાના હાથે પ્રગટાવી અને પછી એ ત્યાં ઈશુ સમક્ષ મૂકી દીધી અને નમ્યા બેને કેક કાપી! અમે સૌ એ સાથે મળી ઈશુને અને પોતપોતાના ભગવાનને યાદ કર્યા, પ્રાર્થના કરી. ત્યાં બાળકોની સંભાળ રાખતા બહેને જ્યારે હાથ જોડી આંખો બંધ કરી સૌ સમક્ષ ઇશ્વર આરાધના કરી અને નમ્યા અને ઉપસ્થિત સૌ માટે શુભાશિષની માંગણી કરી ત્યારે એક ખૂબ સુંદર લાગણીનો અનુભવ થયો. કેક ખાધા બાદ અમે સૌએ સાથે બેસીને જ થેપલા, સૂકી ભાજી, બીરિયાની ભાત અને ગુલાબજાંબુનું સ્વાદિષ્ટ ભોજન લીધું અને આનંદ અને સંતોષની એક સારું કાર્ય કર્યાની લાગણી સાથે એ જ ઉબેર ગાડીમાં પાછા ફર્યા જેમાં બેસી અમે ત્યાં ગયા હતાં. આશ્રમના સંચાલક બિપીન શિર્સત અને અનિતા એનથોની  સાથે ઘણી વાતો કરી હતી જે ફરી ક્યારેક તમારા સૌ સાથે જુદા બ્લોગ લેખ દ્વારા શેર કરીશ.

ફ્લાઇટ ચૂકી ગયા છો?(ભાગ - ૧ & ર)

(ભાગ - ૧)
-------------

ગત સપ્તાહે એક દિવસ વહેલી સવારે બેંગ્લોર... સૉરી બેંગલુરુ જવાનું હતું. ઓફીસ તરફથી એક સેમિનારમાં હાજરી આપવા સ્પોન્સરડ ટ્રીપ. સવારે સાત પાંત્રીસનો ફ્લાઇટ ઉપડવાનો સમય હતો. સવા નવની આસપાસ મારે અને મારા ઓફિસના મિત્ર દિનેશે સેમિનારના હોસ્ટે અમારા માટે બુક કરેલી કારમાં બેસી અમારે છત્રીસેક કિલોમીટર દૂર આવેલી સેમિનારની જગાએ પહોંચવાનું હતું. અગિયાર વાગે સેમિનાર શરૂ થવાનો હતો. પછી આખો દિવસ જુદા જુદા કાર્યક્રમો હતાં. છ વાગે સેમિનારનું સમાપન થવાનું હતું અને અમે પાછા ફરવા રાતે સાડા નવની રિટર્ન ફ્લાઇટ બુક કરાવી હતી. બેંગલુરુના ખરાબ ટ્રાફિક વિષે ઘણું સાંભળ્યું હતું તેથી અમે ફ્લાઇટના સમય અંગે ચોકસાઈ રાખીને જ ફ્લાઇટસ બુક કરાવી હતી. કોર્પોરેટ ડેસ્કે ઇન્ડિગો ફ્લાઇટસ બુક કરી હતી જેમાં અમને ફ્રી મીલ્સ મળવાના હતાં એટલે ઘેરથી વહેલી સવારે નાસ્તો કરી કે સાથે કંઈ ખાવાનું લઈ જવાની ઝંઝટ નહોતી. એક જ દિવસનો કાર્યક્રમ હોવાથી સામાન પણ નહોતો અને અમે પહેલા જ વેબ ચેક ઈન કરી લીધું હતું. આથી એવી ગણતરી હતી કે વધુ સમય લાગવો જોઈએ નહીં. મનમાં સમય ગણી મેં નક્કી કર્યું કે છ - સવા છ એ ઘરે થી નીકળીશ. વહેલી સવારે તો ટ્રાફિક ક્યાં નડવાનો? વીસેક મિનિટમાં એરપોર્ટ પહોંચી જવાશે. પણ બધી ગણતરી હંમેશા સાચી ક્યાં પડતી હોય છે?
    વહેલી સવારે ઉબર એપ દ્વારા ગાડી બુક કરી જેમાં બરાબર છ વાગ્યાને સત્તર મિનિટે ટ્રીપ શરૂ કરી. પોણા સાતે એરપોર્ટ પહોંચી જવાશે એમ એપ નિર્દેશ કરતી હતી. અંધેરી સુધી તો ગાડી સટાસટ પહોંચી ગઈ પણ ડ્રાઇવરે કહ્યું "આગે ટ્રાફિક પૂરા રેડ મેં દીખા રહા હૈ". ગૂગલ મેપ માં રસ્તા પર ટ્રાફિક હોય તો એ માર્ગ લાલ રંગ દ્વારા દર્શાવાય છે. મને ફાળ પડી છતાં પહોંચી જવાશે એવી આશા હતી. પછી તો ગાડી ગોકળગાયની ગતિએ આગળ વધતી રહી અને એપ પર પહોંચવાનો સમય ધીરે ધીરે પાછો ઠેલાતો રહ્યો. ગાડીમાં સમસમીને બેસી રહેવા સિવાય મારાથી બીજું થઈ પણ શું શકે એમ હતું? ૬.૪૫ પછી એર પોર્ટ પહોંચવાના આંકડા ૬.૫૦, ૬.૫૫, ૭.૦૦, ૭.૦૨, ૭.૦૩, ૭.૦૭, ૭. ૧૦ એમ કંઈ કેટલીયે વાર બદલાયા અને છેવટે ૭.૧૨ ના આંકડે હું એરપોર્ટ પહોંચ્યો. દિનેશ સાથે સતત સંપર્કમાં તો હતો એટલે એણે જણાવ્યું હતું કે ૨૫ નંબરના ગેટ પરથી ફ્લાઇટ લેવાની હતી. તેણે મને એમ જણાવવા ફોન કર્યા હતા કે સુરક્ષા જાંચ માટે ખૂબ લાંબી કતારો હતી, પણ મારે માટે તો આ જાણકારી ક્યાં કંઈ કામની હતી? હું તો ત્યારે પોતે જ અંધેરી અને વિલે પાર્લા વચ્ચે ટ્રાફિક માં બૂરી રીતે ફસાયેલો હતો. બન્યું એમ હતું કે વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસ હાઇવે પરથી ડોમેસ્ટિક એરપોર્ટ જવાના વળાંક પાસે જ એક નાના ખટારા જેવું વાહન ઊંધું વળી ગયું હતું. મોટો ખટારો પણ નહીં! મેં નજરે જોયું જ્યારે એ જગા પાસે પહોંચ્યો કે મોટો ખટારો પણ નહોતો અને એણે કેવડી મોટી મોકાણ સર્જી! એ જગાથી તો એરપોર્ટ માત્ર બે જ મિનિટમાં પહોંચી જવાયું પણ ત્યારે સાત વાગ્યાને બાર મિનિટ થઈ ચૂકી હતી અને મારી ફ્લાઇટ નો સમય ૭.૩૫ નો હોવાથી તેની ૨૫ મિનિટ પહેલા એટલે કે ૭.૧૦ વાગ્યે બોર્ડિંગ બંધ થઈ ચૂક્યું હતું. અહીં મેં થાપ ખાધી હતી. હું આ ૨૫ મિનિટ પહેલા પ્લેનના દરવાજા બંધ થઈ જાય છે એ હકીકત ધ્યાનમાં લેવાનું ચૂકી ગયો હતો. પછી તો ઇન્ડિગો વાળી બહેન જે બોર્ડિંગ ગેટ બંધ કરી પરત ફરી રહી હતી તે મારગમાં ભટકાઈ અને તેને ખૂબ આજીજી કરવા છતાં તે ટસ ની મસ ન થઈ! હું ફ્લાઇટ ચૂકી ગયો હતો! અહીં એક વાતની મને પોતાને નવાઈ લાગતી હતી કે આમ બન્યું તે છતાં હું ખૂબ વધારે અસ્વસ્થ નહોતો! કદાચ ફ્લાઇટના પૈસા મારા પોતાના ગજવા માંથી નહોતા ગયા એટલે કે પછી હવે હું વધુ 'મેચ્યોર' થઈ ગયો હતો?! એ જે હોય તે પણ પછી તો સ્વસ્થતા પૂર્વક પેલી ઇન્ડિગો વાળી બહેનના કહ્યા મુજબ જ હું તેમના નિયત કાઉન્ટર પર ગયો અને ત્યાં જઈ વધારાના અઢારસો રૂપિયા ચૂકવી ઇન્ડિગો ની જ સાડાનવ ની ફ્લાઇટ માં મેં જગા બુક કરી લીધી.

(ક્રમશ:)

----------------------------------------------------------------------------
ભાગ - ૨)
-------------

વહેલી સવારની ફ્લાઇટ પકડવાની હોય ત્યારે અમુક બાબતો ખાસ ધ્યાનમાં રાખશો જે મારાથી નજરઅંદાજ થઈ ગઈ હોવાથી જ હું ફ્લાઇટ ચૂકી ગયો. એક તો ઇન્ટરનેશનલ ફ્લાઇટ હોય તો ત્રણ થી ચાર કલાક વહેલા એર પોર્ટ પર પહોંચી જવાનું અને ડોમેસ્ટિક ફ્લાઇટ હોય તો એક થી બે કલાક વહેલા પહોંચી જવું, ભલે પછી ત્યાં એરપોર્ટ પર બેસવું પડે કે રાહ જોવી પડે. દેશ કે વિદેશના કોઈ પણ ભાગમાં હોય પણ એરપોર્ટ પર એટલી સુવિધા અને સ્વચ્છતા હોય છે કે ત્યાં તમે કંટાળો નહીં. બેઠા બેઠા પુસ્તક કે અખબાર વાંચો, આસપાસ ની દુકાનો માં કંઈ ખરીદવું ન હોય તો વિન્ડો શોપીંગ કરો, એસ્કેલેટર પર આંટા મારો, વિશાળ સ્વચ્છ લોબી કે કોરીડોર પર ચાલતા ચાલતા ભીંત ચિત્રો, જાહેર ખબરો કે સ્ટોલ્‌સ નિહાળો પણ એરપોર્ટ પર વહેલા પહોંચી જાવ. ફ્લાઇટ મિસ થઈ ગઈ તો આર્થિક નુકસાન તો ભોગવવું જ પડશે પણ સાથે સાથે આગળનો આખો કાર્યક્રમ અસ્તવ્યસ્ત થઈ જશે અને જે માનસિક અજંપો અનુભવવો પડશે તે બિલકુલ આવકાર્ય નથી. વહેલા પહોંચી જવાનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે એરપોર્ટ પર વહેલી સવારે એક જગાએ થી બીજી જગાએ જનારા પ્રવાસીઓની સંખ્યા ખાસ્સી વધારે હોય છે, દિવસના અન્ય સમય કરતાં પણ વધુ. રાતે પણ આ પરિસ્થિતિ જોવા મળી શકે કારણ રાત્રે લોકો પાછા ફરી રહ્યાં હોય. ચેક ઈન લગેજ ન પણ હોય તો યે વહેલી સવારે સુરક્ષા તપાસ અને ઇમિગ્રેશન ચેકમાં થકવી નાખે એટલી લાંબી કતાર હોય છે પછી ભલે એરપોર્ટ કોઈ નાના દેશ કે શહેરનું કેમ ના હોય. બસ એક વાર આ ઔપચારીકતાઓ પતી જાય પછી નિરાંત! પછી તમે ઉપર વર્ણવેલી બધી પ્રવૃત્તિઓ ધરાઈને કરી શકો છો સમય બચ્યો હોય તો.
   મેં ઇન્ડિગો કાઉન્ટર પર જઈ સાડા સાતની મિસ થઈ ગયેલી ફ્લાઇટ બાદ તરત બેંગલુરુ જતી તેના પછીની વહેલામાં વહેલી ફ્લાઇટ કેટલા વાગે છે તેની પૃચ્છા કરી અને જાણવા મળ્યું કે તે બે કલાક બાદ સાડા નવની હતી. પહોંચતા બીજા બે કલાક એટલે સાડા અગિયાર સુધી હું બેંગલુરુ પહોંચી શકું એમ હતું. સેમિનારનું સ્થળ જ્યાં હતું એ જગાએ પહોંચવાનો બીજો કલાક ગણું તો સાડા બાર થાય અને કાર્યક્રમ ૧૧ વાગે શરૂ થવાનો હતો. પણ મેં વિચાર્યું ઘેર પાછા જવું તેના કરતાં દોઢ - બે કલાક મોડા તો મોડા પણ બેંગલુરુ જવું જ જોઈએ. ઓફિસમાં ટ્રાવેલ ડેસ્ક પર ખૂબ વહેલી સવાર હોઈ કોઈ પહોંચ્યું નહોતું કે નહોતો મારા એડમિન વિભાગના કોઈ સહ કર્મચારી સાથે સંપર્ક થઇ રહ્યો અને સમય દોડતો જઈ રહ્યો હતો એટલે મેં ગજવામાંથી ગાંઠના પૈસા ખર્ચી નેક્સ્ટ ફ્લાઇટમાં સીટ બુક કરી લીધી. સદનસીબે આખી નવી ટિકિટ જેટલા પૈસા ના ખર્ચતા અઢારસો રૂપિયા ઉમેરતા જ મને પછીની ફ્લાઇટમાં સીટ મળી ગઈ. જો કે એક ચકાસણી કરવાનું રહી ગયું. મારી મૂળ ટિકિટ કોર્પોરેટ બુકિંગ દ્વારા થયેલી જેમાં મીલ્સ સમાવિષ્ટ હોય. નવી બુક કરેલી સીટમાં મારાથી એ ચકાસવાનું રહી ગયું.
   સાડા નવની ફ્લાઇટ સમયસર હતી અને સવા અગિયારે હું બેંગલુરુ પહોંચી ગયો. એરપોર્ટની બહાર ઉબેર - ઓલા ની સરસ વ્યવસ્થા હતી. ઉબેર ગાડી બુક કરી સેમિનારના સ્થળે પહોંચ્યો. કલાક લાગ્યો. બેંગલુરુમાં રસ્તા ભારે સાંકડા અને એરપોર્ટથી થોડે દૂર આવો એટલે ટ્રાફિક સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે. પણ મને આ શહેર ગમ્યું. સેમિનાર જે વિસ્તારમાં હતો તે ભારે શાંત વિસ્તાર હતો જ્યાં ઘણી બધી કોર્પોરેટ ઓફિસો હતી. સી. વી. રામન નગરના બાગમાને ટેક પાર્ક બિલ્ડીંગમાં આવેલી સિસ્કોની ઓફિસમાં સેમિનાર અટેન્ડ કર્યા બાદ સમય હતો તેથી હું અને મારો કલીગ દિનેશ આસપાસ લટાર મારવા નીકળ્યા. બાજુમાં ટેક્સાસ ઈન્સ્ટ્રુમેન્ટ્‌સ, એચ. એસ. બી. સી. બેંક, કોગ્નિઝંટ વગેરે ઘણી કોર્પોરેટ ઓફીસના બિલ્ડીંગ્‌સ હતાં અને રસ્તાનો ડેડ એન્ડ હતો ત્યાં એક સુંદર તળાવ હતું. પાછા ફરતાં રસ્તાની સામેની બાજુએ જીર્ણોદ્ધાર પામી રહેલું એક શિવાલય હતું. તેના પ્રાંગણમાં પાર્કિંગ માટેની ખુલ્લી જગા હતી. જ્યાં કતારબદ્ધ ઉભેલી એક સરખી સ્કાય બ્લ્યુ રંગની સાઇકલ જેવી હલકી ફૂલકી બાઇકસ અને સાઇકલ પર અમારું ધ્યાન ગયું. અમારી સામે એક બે યુવાન - યુવતી આવીને મોબાઇલ પર એપ ચાલુ કરી કોડ બાઇક પર સ્કેન કરી ત્યાંથી બાઇક લઇને રવાના થઈ ગયા. અમને આ સિસ્ટમ ખૂબ રસપ્રદ લાગી. એક યુવાન બાઇક લેવા આવ્યો તેની સાથે વાતચીત કરી આ સિસ્ટમ વિશે માહિતી મેળવી. યુલુ નામની એપ મોબાઇલ પર ડાઉનલોડ કરી માત્ર અઢીસો રૂપિયા ડિપોઝીટ કરી તમે આ સિસ્ટમમાં રજીસ્ટર થઈ આ બાઇક કે સાઇકલ ભાડે લઈ જઈ શકો છો.


 શહેરમાં ખાસ સ્થળોએ સંખ્યાબંધ બાઇકસ પાર્ક કર્યા હોય ત્યાંથી તે ઉપાડી લઈ તમારે જવું હોય ત્યાં સુધી બાઇક લઇ જઇ પછી તે રસ્તાની બાજુએ છોડી દેવાનું. એપ પર તમારા અકાઉંટ માંથી તમે ડ્રાઇવ કર્યું હોય એટલા કિલોમીટર માટેની નિયત રકમ કપાઈ જાય. હું અને દિનેશ આ સિસ્ટમથી ખાસ્સા પ્રભાવિત થયા. આ બાઇક સાઇકલ જેવી જ વજનમાં ભારે હલકી અને ચલાવવામાં અતિ સરળ જણાઈ.
  પછી તો ગાડીમાં બેસી એરપોર્ટ જવા રવાના થઈ ગયા અને દોઢ બે કલાકની એ ડ્રાઇવ સંધ્યાના અલગ જ મૂડ સાથે બેંગલુરુની ઝાંખી પામતા પામતા અમે માણી. અહીં થોડીક ક્ષણો માટે હું કોઈક અલગ દુનિયામાં ખોવાઈ જ ગયો. હાઈ વે જેવા રસ્તાની બંને બાજુએ ખુલ્લા ખેતર - મેદાનો અને ગાડીઓ સિવાય અન્ય માનવ વસ્તી કે બીજું કંઈ નજરે જ નહોતું ચડતું. ઉપર છૂટા છવાયા વાદળાં ભર્યું ભૂરૂ આકાશ મનને એક ગજબની શાંતિનો અનુભવ કરાવી રહ્યું. આવો અનુભવ બે ત્રણ વર્ષ અગાઉ સ્વીત્ઝરલેન્ડથી ફ્રાંસ મારા કઝિન્સ સાથે ગાડીમાં પાછા ફરતી વખતે થયો હતો. અલગ દેશ, અલગ પૃષ્ઠ ભૂમિ પણ એક સરખો અનુભવ!
રસ્તામાં બધી દુકાનો પર પે ટી એમ થી પેમેન્ટ સ્વીકારાતા હોવાના સ્ટીકર્‌સ અહીં ટેક્નોલોજીના પગપેસારાની ચાડી ખાતા હતાં. દિનેશે કમેંટ પણ કરી કે બેંગલુરુ ભારતની સિલિકોન વેલી હોય એમ લાગે છે! સાથે સાથે મંદિરના અનેક દેરા પણ નજરે ચડતા હતાં. આ ભારતની ખાસિયત છે. આવા વિચારો વચ્ચે જ એરપોર્ટ આવી ગયું અને પાછા ફરતી વખતે ફ્લાઇટ મિસ કર્યા વગર હું સમય સર મુંબઈ આવી ગયો!
  ભલે બેંગલુરુને વધારે નજીકથી માણવાનો મોકો ના મળ્યો અને એક જ દિવસની આ યાત્રા અહીં પૂર્ણ થઈ પણ આખા દિવસનો આ સંપૂર્ણ અનુભવ યાદગાર અને માણવા લાયક રહ્યો.

(સંપૂર્ણ)