મુંબઈ મેરેથોન ૨૦૧૩

૨૦મી જાન્યુઆરી ૨૦૧૩ - આ એક એવો, વર્ષમાં ભાગ્યેજ એક બે વાર આવતો દિવસ (કે રાત?!) હતો જ્યારે પોણા ચારે એલાર્મ વાગ્યું અને હું તરત પથારીમાંથી ઉભો થઈ ગયો.ખરૂં જોતા તો આખી રાત ઉંઘ જ નહોતી આવી.જે થોડી ક્ષણો નિદ્રામાં વિતાવી તે દરમ્યાન પણ મેરેથોન અને દોડવાના જ સ્વપ્ન આવ્યા હતાં! હા,મેં મુંબઈ મેરેથોનમાં ભાગ લીધો હતો અને હું પહેલી વાર એક સાથે ૨૧કિલોમીટર દોડવાનો હતો!


વહેલી સવારે પોણા પાંચે મલાડ સ્ટેશનેથી વાંદ્રા જવા મુંબઈ લોકલ પકડી ત્યારે તેમાં ઘણાં મારા જેવા ઉત્સાહી હાફ-મેરેથોન રનર્સ જોવા મળ્યાં.આટલી ઠંડી રવિવારની સવારે શોર્ટ્સ અને ટીશર્ટ જેવા સ્પોર્ટ્સ માટેના વસ્ત્રોમાં સજ્જ! છાતી પર તેમનો મેરેથોન દોડ ક્રમાંક દર્શાવતી બીબ પહેરેલા એ દરેકના ચહેરા પર અનેરો ઉત્સાહ જોવા મળતો હતો.

હાફ મેરેથોન એટલે ૨૧.૦૯૭૫ કિલોમીટર અથવા ૧૩.૧૦૯૪ માઈલ્સ નું અંતર. ફુલ મેરેથોન દોડનારે ૪૨.૧૯૫ કિલોમીટર અથવા ૨૬.૨૨ માઈલ્સ જેટલું અંતર દોડીને કાપવાનું હોય છે.દર વર્ષે જાન્યુઆરીના ત્રીજા રવિવારે યોજાતા સ્ટાન્ડર્ડ ચાર્ટર્ડ મુંબઈ મેરેથોનમાં ડ્રીમ રનની છ કિલોમીટર તેમજ ડિફરન્ટલી એબલ્ડ ઉત્સાહીઓ માટે ૨ કિલોમીટરની વ્હીલચેર અને વયસ્કો માટે સિનિયર સીટીઝનની ૪.૩કિલોમીટરની શ્રેણીઓ પણ રાખવામાં આવે છે.

મારી રેસ સવારે ૫:૪૦ વાગે વાંદ્રાથી શરૂ થઈ,અંધારામાં.પણ શરૂઆતમાંજ છ-સાત કિલોમીટર સુધીનું અંતર રાજીવગાંધી વાંદ્રા-વરલી સી-લિંક પર થઈને કાપવાનું હતું મજા આવી.આજુબાજુમાં અનેક બીજા હાફ મેરેથોનર્સ દોડી કે ચાલી રહ્યાં હતાં.વચ્ચે પાણી અને એનર્જી ડ્રિન્ક્સના સ્ટોલ્સ નિયમિત અંતરે ગોઠવેલા હતાં.મેં મારું આઈપોડ પહેરી લીધું હતું અને મારા મનપસંદ ગીતો સાંભળતા સાંભળતા હું દોડી રહ્યો હતો.માર્ગમાં એક બે જૂના મિત્રો અને કલીગ્સ મળી ગયાં પણ દોડતા દોડતા જ તેમને હાય-હેલો કરી આગેકૂચ ચાલુ રાખી.સી-લિન્ક પૂરી કર્યા બાદ ડાબે ફંટાઈ દોડવાનું હતું.અહિં દોડવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે એક પેસ સેટ થઈ ગયેલો. દોડવાની મજા આવી રહી હતી.વહેલી સવાર,ચોક્ખી તાજી હવા,રસ્તા પર ઝીરો ટ્રાફીક,આસપાસ માત્ર અને માત્ર દોડી રહેલી સેંકડો ઉત્સાહી લોકો અને આટલી વહેલી સવારે પણ અમને દોડનારાઓને બિરદાવવા આવેલા અત્યુત્સાહી લોકો! તેમના હસતા ચહેરા અને અમારા માટે તેમના દ્વારા પડાઈ રહેલી તાળીઓ અને પ્રોત્સાહક સૂત્રોચ્ચારો અમને દોડવાનુ નવું જોમ પૂરું પાડતા હતાં.સ્ટાન્ડર્ડ ચાર્ટર્ડ વાળાઓનું આયોજન કહેવું પડે બાકી! આખા માર્ગ પર યોગ્ય જગાએ પાણી અને એનર્જી પીણાના સ્ટોલ્સ થોડે થોડે અંતરે ગોઠવેલા.ચાલીસ હજાર જેટલા કુલ દોડનારાઓની વ્યવસ્થા સાચવવી એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી.પણ આ આખા કાર્યક્રમનું સફળતા પૂર્વક આયોજન દસ વર્ષથી કરવા માટે તેમને ચોક્કસ ધન્યવાદ આપવા ઘટે! હેટ્સ ઓફ! માર્ગમાં બંગલા પણ આવ્યા અને ઝૂંપડપટ્ટી પણ,મુકેશ અંબાણીનું અબજો રૂપિયાનું બિલ્ડીંગ પણ આવ્યું અને હોસ્પિટલો પણ! વરલી સી ફેસ, હાજીઅલીની દરગાહ, મહાલક્ષ્મી અને બાબુલનાથના મંદિર પણ આવ્યા અને ચોપાટી પણ આવી! મારી આજુબાજુ યુવાનો પણ દોડી રહ્યા હતા અને યુવતિઓ પણ. એક સિત્તેરેક વર્ષના સરદારજી દાદા પણ ૨૧ કિલોમીટર દોડ્યા અને એક પૂજારી કાકા પણ લાલ ધોતિયા-શ્વેત ઝભ્ભા સાથે રનીંગ શૂઝમાં લગભગ મારી સાથે જ દોડતા હતા આખા માર્ગમાં! બીજી એક અસાધારણ ઘટના જોવા મળી એ હતી હજારેકથીયે વધુ પોલીસ ભાઈબહેનોની માર્ગ પર હાજરી. આખા રૂટ પર લોકોની સુરક્ષા અર્થે મુંબઈ પોલીસ ખડે પગે હાજર હતી. મોટા ભાગના તેઓના મુખ પર આશ્ચર્યના ભાવ જોવા મળતા હતાં.તેઓ વિચારતા હશે શા માટે આટલા બધા આમ આદમી અને ઔરતો આટલું લાંબુ અંતર દોડતા હશે?! પણ તેઓ માંના મોટા ભાગના સ્મિત સાથે દોડવીરોનો ઉત્સાહ વધારતા હતાં. દીલ્હી પોલીસ પણ મુંબઈ પોલીસ પાસેથી કંઈક શીખે તો સારૂં! હું દોડતા દોડતા આ બધી મજા માણી રહ્યો હતો - અવનવા દ્રષ્યો જોવાની, હવામાં એક અલગ સુગંધ અને તાજગી અનુભવવાની અને બીજા અનેક ઉત્સાહી દોડવીરો સાથે તાલ મિલાવી દોડવાની! વરલી સી ફેસ પાસે ત્રણ રનીંગ ટ્રેક્સ બનાવ્યા હતાં. બે પર હાફ મેરેથોનર્સ અને એક પર ફુલ મેરેથોનર્સ.દરેક દોડનારના ચહેરા પર એક અનેરા જોમ અને ખુશી જોવા મળી રહ્યા હતા.કેટલાક લોકો પગમાં ખાલી ચડી જતા,સ્પ્રેન આવતા કે ગળે પાણીનો શોષ પડતા બાજુએ બેસી જઈ કે મેડિકલ સ્ટોલ્સ પર રીલીફ સ્પ્રે છંટાવી ફરી આગળ વધતા હતા.પણ સૌથી યાદગાર અને મનને પ્રસન્નતાથી ભરી દેનાર દ્રષ્ય હતું રસ્તાની બંને બાજુએ ઉભા રહી દોડનારાને બિરદાવી રહેલા અને તેમનો ઉત્સાહ વધારતા પ્રેમાળ મુંબઈગરાઓનું! "રન મુંબઈ રન!","રન ઇન્ડિયા રન","કમોન બોય્સ..કમોન ગર્લ્સ","યુ હેવ ડન ઇટ","કીપ રનીંગ..." જેવા સૂત્રો તેઓ મોટે મોટેથી ઉચ્ચારી રહ્યા હતા,સતત તાળી પાડી અમારૂં અભિવાદન કરી રહ્યા હતાં.એક મરાઠી આન્ટી જલેબી ભરેલું બોક્સ લઈ ઉભેલા તો કોઈ વળી પ્રસાદ,કોઈ બિસ્કીટ્સની પ્લેટ લઈ ઉભેલું તો કોઈ હોમમેડ ચોક્લેટ્સ. કેટલાક લોકો ઘેરથી કાર્ડબોર્ડ્સ લાવેલા,તેના પર સંદેશાઓ લખી.બાળકો તેમના મમ્મી પપ્પા અને દાદાદાદી સાથે આ બધો નજારો જોઈ આનંદિત થતા હતાં.

એક વાત મને ન ગમી એ હતી દોડનારાઓનું સ્વચ્છતા પ્રત્યે દુર્લક્ષ.મુંબઈ આપણું પોતાનું શહેર છે.તેને આપણે ગંદુ કેવી રીતે કરી શકીએ? દોડતા દોડતા ચોક્કસ પુષ્કળ પાણી પીવું પડે.પણ પાણી પી લીધા બાદ ખાલી પ્લાસ્ટીક બોટલને રસ્તા પર નાખી દેવાની? કેટલાક તો બાજુમાં જવાની તસ્દી પણ લીધા વિના ખાલી બોટલનો ઘા કરતા જોવા મળ્યા. એક ઘરડા કાકાના માથામાં એક આવી ફેંકાયેલી બોટલ વાગતા વાગતા રહી ગઈ.મેં એ દ્રષ્ય જોયું અને મને એ જરાયે ન ગમ્યું.રસ્તાની બંને બાજુએ પ્લાસ્ટીકની ખાલી વોટર બોટલ્સના ખડકલા થઈ ગયેલા.કેટલાક લોકો સંતરા અને કેળાની છાલ કે ચોકલેટ્સ અને બિસ્કીટના રેપર્સ પણ રસ્તામાં ગમે તેમ નાંખી આગળ દોડતા હતા.મુંબઈગરાઓની સ્વચ્છતા પ્રત્યે આવી બેદરકારી એ એક માત્ર મને ન ગમેલી બાબત હતી મુંબઈ મેરેથોન ૨૦૧૩ની! આવતા વર્ષે હું આશા રાખું છું કે આ અંગે આયોજકો કંઈક નક્કર પગલા લે.

એક અતિ મહત્વનો પાઠ આ હાફ મેરેથોને મને શિખવ્યો એ છે પહાડ જેવડી લાગતી મુસીબતથી પણ, જરાય ગભરાયા વિના તેનો સામનો કરવો.૨૧ કિલોમીટર દોડવું એ કંઈ ખાવાનો ખેલ નથી અને આટલું લાંબુ દોડવું તો દૂર હું ક્યારેય એકીસાથે ચાલ્યો પણ નહિં હોઉં.પણ મારે આ એક પડકાર ઝીલવો હતો અને મારી પાસે સમય હતો આથી બે-એક મહિના અગાઉથી મેં મારી જાતને આ પડકાર ઝીલવા સજ્જ કરવા માંડી.રોજના દોઢબે કિલોમીટર ચાલવાથી શરૂઆત કરી.પછી અંતર વધતું ગયું. એકાદ વાર તો દિવસના બાર-પંદર કિલોમીટર એકસામટા ચાલ્યો હોઈશ.વચ્ચેવચ્ચે થોડું દોડી પણ લેવાનું. આ માટે અલાયદો સમય પણ ફાળવ્યો નહોતો.પ્રેક્ટીસને મારા રૂટીનમાં ગોઠવી દીધી હતી. સ્પોર્ટ્સના કપડા અને શૂઝ પહેરી સવારના ઓફિસ જતા પહેલા ચાલવા કે દોડવાની પ્રેક્ટીસ કરતો કે સાંજે ઓફિસથી ઘેર પાછા ફરતી વખતે. ચાલવાનું ક્યાં? બગીચા કે પછી કોઈ ખાસ જગાએ નહિ પણ હાઈવે પર ચાલવા માટે જે ખાસ સર્વિસ રોડ બનાવ્યો હોય ત્યાં, સરકારે મસમોટા ખર્ચે બનાવેલા સ્કાયવોક્સ પર (ચાલો કોઈકે તો તેમનો સદુપયોગ કર્યો!) કે ઓફિસને રસ્તે બી.કે.સી વિસ્તારના વિશાળ ફૂટપાથ્સ પર! આ પ્રેક્ટીસે મને ચાલવાની આદત પાડી દીધી. નાવ આઈ એન્જોય વોકીંગ વેરી મચ! અને આમ બે એક મહિનાની પ્રેક્ટીસ બાદ ૨૧કિલોમીટરનું લાંબુ અંતર વિના કોઈ મુશ્કેલી હું આસાનીથી દોડી શક્યો અને એ પણ નક્કી કરેલા ત્રણ કલાક કરતા ઓછા સમયના લક્ષ્યાંકની સિદ્ધી સાથે!

ગેસ્ટ બ્લોગ : 'મા તે મા બીજા બધા વગડાના વા'

- ડો. કિશોરી કામદાર

'મા તે મા બીજા બધા વગડાના વા' આ કહેવત ખૂબ જ સાચી છે. મારો સ્વ અનુભવ લખું છું.

૧૯૮૯ ની સાલમાં અમે (હું અને મારા પતિ) યુરોપ ફરવા ગયા હતાં. લંડનમાં ફરી રહ્યા બાદ છેલ્લે અમે પેરિસ આવ્યા. બીજે દિવસે લંડન પાછા જવાનાં હતાં. એ રાતે મળસ્કાનાં સમયે સ્વપ્નામાં મને મારાં દિકરાનો સાદ સંભળાયો. “મોમ, પ્લીઝ હેલ્પ મી, પ્લીઝ હેલ્પ મી...” હું સ્વપ્નામાંથી સફાળી જાગી ગઈ. મારાં પતિ ભર ઊંઘમાં હતાં. મેં તેમને ડિસ્ટર્બ કર્યાં નહીં, પણ મારું માનું હૈયું વિચારે ચડ્યું. શું હશે ? એનું એમ.એસ. નું ફોર્મ બરાબર ભર્યું છે. પૈસાનો કોઇ પ્રોબ્લેમ નથી, એને શું મદદની જરૂર પડી હશે ? વિચારોની હારમાળા મારા મનને અજંપ બનાવી રહી.મારાં પતિદેવ જાગ્યાં એટલે મેં વિગતવાર સ્વપ્ન વર્ણવ્યું અને કહ્યું મારે પાછા ભારત વહેલામાં વહેલી તકે જવું છે. અમે લંડનથી અમેરિકા જવાનાં હતાં. મેં અમેરિકા જવા માટે સાફ ના જણાવી અને ડો. સાહેબ (મારા પતિ) એકલા અમેરિકા ગયા અને હું પાછી ઈંડિયા આવી ! મારો દિકરો મને રિસીવ કરવા આવ્યો હતો. મને જોઇને તે બોલ્યો, “મમ્મા તું આવી ગઈ એ બહું સારૂં થયું. હું ખૂબજ ગંભીર રીતે માંદો પડી ગયો હતો. મારે .કે.ઈ.એમ. હોસ્પિટલમાં દાખલ થવું પડ્યું હતું” મારો પુત્ર કે.ઈ.એમ. માં જ તબીબીશાસ્ત્રનું ભણતો હતો.

મેં તેને પૂછ્યું,” શું થયું હતું?” તેણે કહ્યું, “સખત વાવાઝોડામાં માંડ માંડ ઘરે આવ્યો. બહારનું ખાવામાં આવ્યું હોય કે કેમ? કારણ ખબર નથી. પણ નાડી ધીમી ચાલી રહી હતી. ગંભીર ડિહાયડ્રેશન હતું. મેં તને ખૂબજ યાદ કરી. હું તને મળી શકીશ કે નહીં? એવો પણ એક વિચાર મને આવી ગયો! પણ તારા આશિષથી હું સારો થઈ ગયો.”

ભારતમાં મુસીબતનો સામનો કરી રહેલ દિકરાનો સાદ પેરિસમાં રહેલ માએ સાંભળ્યો! આને દિકરા પ્રત્યેના પ્રેમનું પ્રૂફ ગણવું કે ટેલીપથી?


- ડો. કિશોરી કામદાર

વર્ષ ૨૦૧૩નું બકેટ લીસ્ટ

નવા વર્ષ ૨૦૧૩નો આ પ્રથમ બ્લોગ છે તો પહેલા તમને મારા સૌ વાચક મિત્રોને હાર્દિક શુભકામનાઓ પાઠવી દઉં. આપ સૌ માટે આ નવું વર્ષ ખૂબ શુભકારક, સુખી અને સમ્રુદ્ધ તેમજ સંતોષદાયી અને કલ્યાણકારી બની રહે એવી અભ્યર્થના! સૌ સાથે પ્રાર્થના કરીએ કે આ વર્ષમાં વિતેલા વર્ષ જેટલા ખરાબ સમાચારો વાંચવા ન મળે,સર્વે ને ઇશ્વર સદબુદ્ધિ આપે અને ગુનાખોરીનું પ્રમાણ તદ્દન ઘટી જાય...


દરેક નવું વર્ષ વિતેલા વર્ષ કરતાં ઝડપથી પૂરું થતું હોય એવું આપણને લાગતું હોય છે.અને દરેક વિતતા દિવસ સાથે આપણા આયુષ્યનો એક એક દિવસ ઘટતો જાય છે. તો આ વર્ષે ચાલો વધુમાં વધુ જીવી લેવાનો પ્રયત્ન કરીએ.

મારા બધાં જ ઓફીસના ટીમ મેમ્બર્સને મેં આ વખતે એક એક નાનકડી ડાયરી આપી છે અને તેમને આ વર્ષ માટેના નાના મોટા ધ્યેયો તેમાં લખવા જણાવ્યું છે. એક મિત્રના બ્લોગ પર 'બકેટ લીસ્ટ'નો કન્સેપ્ટ વાંચી મને આમ કરવાની પ્રેરણા મળી. બકેટ લીસ્ટ એટલે તમને જે અરમાન પૂરા કરવાની ઇચ્છા હોય તેની યાદી. મારે વિદેશ યાત્રા કરવી છે, લગ્ન કરવા છે, પોતાનું નવું ઘર ખરીદવું છે, પ્રમોશન મેળવવું છે, માતા કે પિતા બનવું છે, તાજ મહેલ જોવો છે, સ્વિત્ઝરલેન્ડમાં બરફ વચ્ચે રોપવે ની મજા માણવી છે, માઉન્ટ એવરેસ્ટ સર કરવો છે વગેરે વગેરે. આ યાદી ઘણી લાંબી પણ હોઈ શકે છે કે સાવ ટૂંકી પણ. દરેક જણ પોતાને માટે પોતાના આગવા ધ્યેયો પોતાની ઉંમર,અગ્રિમતા,સંજોગો વગેરે ધ્યાનમાં રાખીને નક્કી કરી શકે છે. પણ એ બધાં ધ્યેયો સિદ્ધ કરી શકાય એવા હોવા જોઇએ.’મારે પ્લુટો ના ગ્રહની યાત્રા કરવી છે’ કે ‘રાતોરાત કરોડપતિ બની જવું છે’ એવા શેખચિલ્લી-છાપ ધ્યેયો ન ચાલે! બીજું આ એક વર્ષમાં વ્યવહારિક રીતે જેટલા શક્ય બની શકવાના હોય તેટલા જ ધ્યેય નક્કી કરવા અને નોંધી લેવા. વર્ષમાં ત્રણ કે ચાર વાર તેની સમીક્ષા કરવી અને જે સિદ્ધ થઈ ગયા હોય તેવા ધ્યેયો પર છેકો મારો અને જુઓ કેવી ગર્વની આનંદમિશ્રીત લાગણી અનુભવાય છે! વર્ષ ૨૦૧૩ની ૩૧મી ડિસેમ્બરે ધ્યેયોની આ યાદી ચકાસી લેવી. જો બધા ધ્યેય તમે પામી લીધા હશે તો જે આનંદ અનુભવાશે તેની કોઈ સીમા નહિ હોય! અને જો વ્યાજબી કારણો સર કેટલાક ધ્યેય બાકી પણ રહી જાય તો અફસોસ નહિ કરવાનો! વર્ષ ૨૦૧૪ આવવાનું જ છે ને! નિશાનચૂક માફ, નહિ માફ નીચું નિશાન. તમે એટલીસ્ટ ધ્યેય નક્કી તો કર્યા! એ સફળતા માટેનું પ્રથમ પગથિયુ છે.

થોડા દિવસો અગાઉ એક ઇમેલ મળ્યો જેમાં કોઈકે ખૂબ સરસ અને ઉપયોગી એવું ફાઈનાન્સિયલ બકેટ લીસ્ટ મોકલ્યું હતું. એ પણ મને આજના મોંઘવારીના અને અનિશ્ચિતતાના યુગમાં ખૂબ જરૂરી લાગ્યું. વર્ષાન્તે મારી કુલ બચત કેટલી હોવી જોઇએ? શેરબજારમાં રોકેલા નાણાંપર કેટલા ટકાનું વળતર કમાવું છે? લોનનો કેટલો બોજો વર્ષાન્તે હળવો થશે? નિવૃત્તિ સમયના પૂર્વનિયોજિત ભંડોળમાં આ વર્ષે હું કેટલા નાણાં રોકી શકીશ? કયા મોટા કે નાના ખર્ચા અનિવાર્ય હશે? કેટલી રકમ મ્યુચ્યુઅલ ફન્ડ્સમાં રોકીશ? કેટલી રકમ મેડિકલ કે હેલ્થ વિમામાં રોકીશ? વગેરે વગેરે જેવા આર્થિક બાબતોને લગતા પ્રશ્નો સામે ચાર ચાર ખાના અને જાન્યુઆરી,અપ્રિલ,ઓગષ્ટ અને ડિસેમ્બરમાં આ યાદી ની સમીક્ષા કરવાની અને જરૂરી આયોજન કરવાનું. આ આઈડિયા પણ મને ગમ્યો!

મોબાઈલની રીમાઈન્ડર સુવિધાનો લાભ લઈ નિયત તારીખો માટે એલાર્મ સેટ કરી દેવાનું એટલે આ બકેટ લીસ્ટ્સની સમીક્ષા ચૂકી ન જવાય!

હું આશા રાખું છું કે આ નવા વર્ષમાં તમે બધાં પણ મારી જેમ આવા બકેટ લીસ્ટ્સ બનાવો અને ઇશ્વરને પ્રાર્થના કરીએ કે આપણા સૌના મનોરથો સિદ્ધ થાય અને બકેટ લીસ્ટની બધી આઈટમ્સ આપણે છેકી શકીએ! ઓલ ધ બેસ્ટ!!