આઝાદી

છેલ્લા ૬૪ વર્ષથી ૧૫મી ઓગષ્ટે ભારતનો આઝાદી દિન ઉજવાય છે પણ આજે મારે આ બ્લોગ થકી એક જુદા પ્રકારની આઝાદીની વાત કરવી છે...




૩૧મી જુલાઈએ દિલ્હીની સડક પર એક નવા પ્રકારનું સરઘસ જોવા મળ્યું જેમાં હજારેક યુવતિઓ અને કેટલાક યુવાનો 'Believe it or Not!! My Short Skirt has nothing To Do with You…' ,'A Gentleman is Never Provoked! A Sexual Offender Does Not Need Any “Provocation” ','बुरी नज़रवाले तेरा मुह काला..’, ‘छेड़छाड़ पर रोक लगाओ …' જેવા સ્લોગન્સ લખેલા પ્લાકાર્ડ્સ લઈને સ્ત્રીઓને લગતા એક સંવેદનશીલ મુદ્દા અંગે વિરોધ નોંધાવવા રસ્તા પર ઉતરી આવ્યાં! પ્રશંસનીય બાબત એ હતી કે સ્ત્રીઓને લગતો વિષય અને વિરોધ પણ કેટલાંક પુરૂષોની સડેલી માનસિકતા સામે જ પ્રદર્શિત કરવાનો હોવા છતાં આ રેલીમાં સારી સંખ્યામાં યુવાનો પણ જોવા મળ્યા. આ હતો ‘બેશરમી મોર્ચો’ જેને વિદેશમાં ‘સ્લટ વોક’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. પ્રથમ સ્લટ વોકની શરૂઆત કેનેડાના ટોરન્ટોમાં ૨૦૧૧ની ત્રીજી એપ્રિલે થઈ.જેનું મૂળ કારણ ત્યાંના એક પોલિસ ઓફિસરનું બેજવાબદારી ભર્યું અવિચારી વિધાન હતું. તેણે કહ્યું હતું કે સુરક્ષિત રહેવા માટે સ્ત્રીઓએ સ્લટ જેવાં કપડાં પહેરવાં ન જોઇએ.અંગ્રેજીમાં સ્લેંગ ‘સ્લટ’નો અર્થ વેશ્યા કે ચરિત્રહીન સ્ત્રી જેવો થાય છે.કેટલી નફ્ફટાઈથી આ પોલિસ ઓફિસરે પુરૂષોની બદદાનત કે કુકર્મ કરવાની વૃત્તિ પાછળ સ્ત્રીઓની કપડા પહેરવાની આદતને જવાબદાર ઠેરવી પોતાનાં દોષનો ટોપલો સ્ત્રીઓ પર ઢોળી દીધો! પરિણામ એ આવ્યું કે આવા બેહૂદા વિધાનનો વિરોધ નોંધાવવા માત્ર ટોરન્ટોમાં જ નહિં પણ જગતભરના અનેક દેશોમાં એ દિવસ બાદ આવા સ્લટ વોક કે બેશરમી મોર્ચા યોજાયા અને ભારતમાં પ્રથમ વાર તે દિલ્હીમાં નહિં પણ જુલાઈ મહિનામાં મધ્યપ્રદેશના ભોપાલમાં યોજાયો!

વિદેશોમાં તો સ્ત્રીઓએ વિરોધ પણ કઈ રીતે નોંધાવ્યો? ટૂંકા ટૂંકા વસ્ત્રો પરિધાન ધારણ કરી રસ્તા પર ઉતરી આવીને જ! આવકારદાયક બાબત એ છે કે આ મોર્ચામાં કેટલાક સમજુ પુરૂષો પણ ભાગ લઈ રહ્યાં છે.

મોટા ભાગના પુરૂષો સ્ત્રીઓને હજી પણ પોતાનાથી ઉતરતી અને ભોગવવાના સાધન તરીકે જ જુએ છે.આજે પણ સ્ટેશન પર ગાડી પસાર થાય ત્યારે લેડીઝ ડબ્બા પાસેથી પસાર થતી વખતે કેટલાક હવસખોર પુરુષો હલ્કી કોમેન્ટ્સ કરતા કે ક્યારેક હાથ અડાડી લેવા જેવી હલ્કી હરક્તો કરતા જોવા મળે છે.આવે વખતે સ્ત્રીઓ ચૂપ બેસી રહેવું જોઇએ નહિં.'નો વન કિલ્ડ જેસિકા' ની અતિ બોલ્ડ રાની મુખર્જીની જેમ ગંદી ગાળ ન આપીને, પણ સામો હાંકોટો કરી કે હાથ ખેંચી એવા મવાલી પુરુષને ગાડીમાંથી નીચે કે બહાર પાડવાનો પ્રયત્ન તો કરી જ શકાય!

બળાત્કાર એ પુરુષના મનની વિકૃતિનું જ પરિણામ છે એની પાછળ ટૂંકા વસ્ત્રોને કોઈ રીતે જવાબદાર ઠેરવી શકાય નહિં.તમને ડાયાબિટીઝ હોય અને સામે મીઠાઈ પડી હોય અને એ તમે ખાવ તો વાંક મીઠાઈનો નહિં તમારો, તમારી અસંયમની વૃત્તિ નો જ ગણાય!

અહિં હું સ્ત્રીઓ ટૂંકા કપડા પહેરવા જોઇએ એવો પ્રચાર નથી કરી રહ્યો. કેવા અને કયા કપડા પહેરવા એ દરેકની પસંદગીની,વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાની બાબત છે પણ પુરુષો પોતાની કાબૂમાં ન રાખી શકાતી વાસના પાછળ સ્ત્રીઓના વસ્ત્રોને કારણ ગણાવે એ તો બિલકુલ સ્વીકર્ય ન ગણાય.જો એમ હોત તો ભારત જેવા દેશમાં બળાત્કારનો દર આટલો ઉંચો જોવા ન મળત જ્યાં મોટા ભાગની સ્ત્રીઓ ગામડાંઓમાં વસે છે અને શહેરોમાં પણ મોટા ભાગની સ્ત્રીઓ મર્યાદાપૂર્ણ વસ્ત્રોમાં સજ્જ જોવા મળે છે.વિશ્વમાં દર ચાર મિનિટે એક બળાત્કાર થાય છે.આ એક ચોંકાવનારી હકીકત છે. શું વિશ્વની આ બધી સ્ત્રીઓ ટૂંકા વસ્ત્રો પહેરે છે? અરે કેટલાક કિસ્સઓમાં તો બળાત્કારનો ભોગ બનનાર મહિલા આધેડ વયની ડોશી કે ક્યારેક તો કેટલાક મહિનાની વય ધરાવતી બાળકી પણ હોય છે.આવા પાશવી અધમ કૃત્ય બદલ મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં પૂરતા પુરાવાઓના અભાવે દોષી છૂટી પણ જાય છે અને કેટલીયે વાર નિર્દોષ મહિલા આત્મહત્યા કે પછી હત્યાનો ભોગ બનતી હોય છે.

મને નવાઈ લાગે છે કે મુંબઈમાં હજી કેમ આવો મોર્ચો યોજાયો નથી! એ જ્યારે પણ યોજાય ત્યારે મારું એક સૂચન છે કે સ્લટ વોક મોર્ચા અંતર્ગત ખાસ ટ્રેનિંગ સેશન્સ પણ રાખવા જોઇએ જેમાં મહિલાઓને શિખવવામાં આવે કે વાસનાઅંધ બનેલા પુરૂષપશુનો બળાત્કાર જેવી પરિસ્થિતીમાં હિંમત કેળવી,તેના ગુપ્તાંગ પર જોરપૂર્વક લાત ફટકારી કે ચીસાચીસ કરી મૂકીને કે આવી બીજી કઈ કઈ યુક્તિઓ દ્વારા સામનો કરી શકાય.

જરૂર છે પુરુષોએ માનસિક્તા બદલવાની. સ્ત્રીઓને પુરુષોની આ બંધિયાર ,સંકુચિત માનસિક્તામાંથી આઝાદી મળશે ત્યારે જ તેઓ સાચા અર્થમાં મુક્ત થઈ ગણાશે.

બીજી પણ એક આઝાદીની વાત કરવી છે એ આવતા સપ્તાહે...


(ક્રમશ:)